Ruimte voor een democratische rechtsstaat - RePub - Erasmus ...

niet gebaat bij nieuwe reorganisatie, NRC Handelsblad, 7 januari, p. 7; Kalse, E. (2003) Achterstallig
onderhoud op het spoor, Bijna miljard extra nodig, NRC Handelsblad, 18 februari, p. 2; Geen extra geld voor
spoorverbetering (2003) NRC Handelsblad, 13 maart, p. 2.
23
Van inspraak bij een provincie die stuit op de houding van het rijk of de verhouding tussen provincie en rijk
gaf Arno Korsten reeds voorbeelden uit de jaren zeventig van de twintigste eeuw. Korsten 1979, 269-271,
279-280, 283, 288-289, 318.
24
Dat de gemeente Rotterdam zich onttrekt aan de gegeven bestuurlijke intermediairs tonen ook de oprichting
en activiteiten van de Vereniging Deltametropool en het gewicht van de stad op zelfs Europees schaalniveau.
De grootste vier Nederlandse steden plus Eindhoven zijn lid van Eurocities, een arrangement van grote
Europese steden. In 1986 was Bram Peper, toen burgemeester van Rotterdam, één van de oprichters van
Eurocities. In 1997-1998 was Peper daar ook voorzitter. Peper was eveneens lid van het Comité van de
Regio’s.
25
Bij het station Gent Dampoort bijvoorbeeld, werd de veemarkthal vervangen door een
appartementencomplex en er werden ook stationsgebouwen voor het goederenvervoer gesloopt.
26
Russo 2002.
27
Duijn e.a. 2001b; Oosten 2000b, 1-2; Oosten 2002e.
28
Op de brede as Amsterdam-Antwerpen ontstaat er aanbod door het nieuw sleutelproject Amsterdam Zuidas,
in het stationsgebied Leiden, stationsgebied Rijswijk, in Den Haag door de projecten Hoog Hage, De Resident
(waarvoor, veelbesproken, het woongebouw de Zwarte Madonna gesloopt wordt) en in het Laakgebied, door
NSP Rotterdam Centraal en bij het knooppunt Kralingse Zoom, door NSP Breda Spoorzone en bij Breda
Prinsenbeek.
29
Zie bijvoorbeeld NVM Bedrijfs Onroerend Goed (2001) Het Nationaal Vastgoed Debat 2001, Het Rapport,
Nieuwegein: Nederlandse Vereniging van Makelaars o.g. en Vastgoeddeskundigen Bedrijfs Onroerend Goed.
Peter Pol (2002, 41-42) gaf aan dat Amsterdam met een tertiaire en quartaire sector een ‘international service
city’ is met een grotere vastgoedmarkt dan Rotterdam, dat met vanouds een secundaire sector een ‘city in
transition’ is.
30
Interdepartementale projectdirectie Nieuwe Sleutelprojecten 2001.
31
Blauwhoed hoofdontwikkelaar in OV-knoop (2002) Vastgoedmarkt, Het onafhankelijke nieuwsblad
voor commercieel onroerend goed, januari, p. 7.
32
Zie Verbart 2004, 221, 223.
33
Zie bijvoorbeeld Le Clercq & Langeweg 1997, 18.
34
Ook Peter Pol (2002) schetste in zijn dissertatie een spanning tussen de waarden en beleidsdoelen van
bereikbaarheid en leefbaarheid of residentiële kwaliteit, waarbij het steeds gaat om last en gemak.
Ondergrondse infrastructuur is hierbij een goed denkbare oplossingsrichting. In subparagraaf 6.4.1 is
aangegeven dat een model van vervoersknoop en plaats een stationslocatie te weinig in haar ruimtelijke en
maatschappelijke omgeving situeert en dat daarom netwerken het analysekader vormen.
35
Tijdens een sessie op 30 juni 2000 merkte een meedenker op: ‘De receptioniste van Nationale Nederlanden
heeft nu krap negenhonderd vierkante meter voor zichzelf.’ De presentatrice van het meedenken sprak inzake
de beleving van hoogbouw op ooghoogte vervolgens van ‘het Nationale-Nederlandentrauma’. Een ING-
180