Ruimte voor een democratische rechtsstaat - RePub - Erasmus ...

introduceerde, zijn ontwikkelingsprojecten mee inbegrepen bij de afbakening. Hoe de afbakening
dient te verlopen is niet vooraf aangegeven, er zijn daarvoor afzonderlijke uitvoeringsplannen
opgesteld. Het grootstedelijk gebied Gent omvat, zo gaf het structuurplan aan, delen van de
gemeenten Evergem, De Pinte, Destelbergen, Gent, Melle en Merelbeke. In de methodiek voor de
afbakeningsprocessen zijn het Vlaamse Gewest, de provincies en de steden en gemeenten elk als
partners erkend. Dat omhelst ook een vernieuwing, gezien de relatief beperkte ervaring met
interbestuurlijke samenwerking in België.
Het Nederlandse bestuur zat intussen niet stil. In het algemene beleid is wat de situatie
Gent-Terneuzen betreft het netwerk Scheldemondsteden meest opvallend. Het kabinet-Kok II
benoemde in het eerste deel van de planologische kernbeslissing vijfde nota over de ruimtelijke
ordening nationale en regionale stedelijke netwerken. Dan werden alvast acht regionale netwerken
benoemd, waaronder ‘[…] Vlissingen-Terneuzen (met afstemming op Antwerpen en Gent).’ 39
Elders staat er: ‘[...] stedelijk netwerk Zeeland (Vlissingen, Middelburg, Goes, Terneuzen, met
afstemming op Gent).’ 40 Uit het verslag van het bestuurlijke overleg met het landsdeel zuid,
opgenomen in het tweede deel van de planologische kernbeslissing, blijkt dat de provincie
Zeeland en gemeente Middelburg een dergelijk Zeeuws stedelijk netwerk wel onderschrijven. 41 In
het derde deel is het aantal regionale stedelijke netwerken door het kabinet uitgebreid tot elf,
waaronder de ‘[…] Scheldemondsteden: Vlissingen, Middelburg, Goes en Terneuzen, met
afstemming op Antwerpen en Gent […].’ 42 Ter vergelijking: in beide versies zijn Twente en
Maastrecht-Heerlen, die eveneens deel uitmaken van een grensoverschrijdend netwerk, aangeduid
als nationale stedelijke netwerken.
Waterbeheer
Het rijk brak met de vijfde nota niet met de bestaande Randstedelijke concentratie, maar had wel
oog voor de regio Gent-Terneuzen en benoemde er een stedelijk netwerk (zie hiervoor). Onder het
kopje ‘Lucht- en zeehavens’ werd in het derde PKB-deel gesteld: ‘Ter versterking van de
complementariteit en de gezamenlijke Vlaams-Nederlandse concurrentiepositie worden bestaande
grensoverschrijdende initiatieven in de Schelderegio door het rijk ondersteund.’ 43 Het eerste deel
kende een dergelijk kopje niet, maar erkende wel de maritiem-economische potenties van het
gebied. Het eerste deel wees daarnaast en misschien nog wel meer op de ecologische waarde van
het estuarium. 44
Naast de havenbedrijven en hun samenwerking zijn er in het Scheldegebied diverse
‘natte’ overlegvormen met betrekking tot het milieu en de scheepvaart, nu veelal aangeduid als
aspecten van watermanagement. 45 Al sinds medio twintigste eeuw is er een Internationale Rijn
Commissie, maar een vergelijkbaar krachtig arrangement voor de Schelde kwam door een drietal
omstandigheden jarenlang niet tot stand. Ten eerste bestond er onduidelijkheid en onenigheid
193