Ruimte voor een democratische rechtsstaat - RePub - Erasmus ...

3 Wordt beleid gemaakt door een elite casting en/of is het volkstoneel? Wie worden er
aangesproken op een maatschappelijk probleem, is er behoefte aan overheidszorg en/of
nemen burgers en particuliere organisaties zelf verantwoordelijkheden op? Komen alleen
politici, letterlijk, in beeld? Voelen burgers-bewoners zich betrokken bij hun directe
leefomgeving? Kunnen en willen bedrijven zodanig investeren dat daarmee een breder
maatschappelijk belang is gediend?
4 Worden informatie en macht gegenereerd en geconcentreerd en/of worden ze gemobiliseerd
en gedeeld? Worden in ruimtelijk-beleidsvorming de bronnen van actoren buiten het
openbaar bestuur onderkend en bestaat er erkenning voor de motieven van die actoren?
Wordt ruimtelijk beleid gevoerd vanuit de overtuigingen en met de intellectuele strijd van
ideologieën? Of wordt ruimtelijk beleid gevoerd als maatwerk, waarbij dus geen of minder
programmatische duidelijkheid bestaat?
5 Is het staatsapparaat een wegbereider en/of een bezemwagen van de samenleving? Welke
rol is er weggelegd voor overheden en welke voor burgers en particuliere organisaties? Is
kennis noodzakelijk voor de oplossing van een maatschappelijk probleem en voor het beleid
en wie beschikt over de nodige kennis?
6 Wijst het openbaar bestuur de samenleving met vaste hand de weg en/of sluit het openbaar
bestuur de handen ineen met de samenleving? Welk belang, welke betekenissen hebben
risico’s en zekerheden? Vergt in een samenspel de bescherming van de zwakkere partij en
van derden dat het optreden van de sterkere partij wordt gereguleerd door gegeven, uniforme
normen en/of kan hierin maatwerk worden betracht? Gaat wetgeving vooraf aan daarmee
geüniformeerd handelen en/of bekrachtigt wetgeving het handelen? 1 Kan het openbaar
bestuur aangrijpen op de eigen motivatie van maatschappelijke actoren?
In het zevende en het achtste hoofdstuk is aangegeven hoe in de situaties van respectievelijk
Rotterdam Centraal en Gent-Terneuzen representatieve democratie en participatieve democratie
werkzaam zijn in de ruimtelijk-beleidsvorming en hoe zij zich daarin tot elkaar verhouden. Dat
staat met name in de paragrafen 7.4 en 7.6, 8.4 en 8.6.
In de situatieschetsen zijn niet steeds spanningen te zien waar die wel waren te
verwachten en er is niet steeds een vruchtbare verbinding ontstaan waar die wel als potentie is
onderkend. Zo blijkt dat het voor een empirische situatie niet bij voorbaat duidelijk is wat er leeft
in een bepaalde cel van het bestuurlijke raamwerk: de democratiemodellen in tabel 4 zijn meer
een vergrootglas dan een invuloefening. Behalve van startcondities als de verdeling van geld en
bevoegdheden, zijn het procesverloop en het uiteindelijke beleid afhankelijk van wat actoren met
elkaar willen en kunnen tot stand brengen.
234