Ruimte voor een democratische rechtsstaat - RePub - Erasmus ...

aan te geven binnen welk kader de executieve kan interacteren met de samenleving. Het wordt
moeilijk voor een volksvertegenwoordiging om een beleidsvoorstel dat door executieve en
maatschappelijke actoren in intensief overleg is geformuleerd, na (nog) een integrale beoordeling
af te wijzen. Van volksvertegenwoordigers mag meer verwacht worden dat zij beoordelen of de
executieve en haar partners binnen het gestelde kader zijn gebleven.
De tweede variant van een probleemdefinitie en een oplossingsrichting neemt in acht
dat actoren bij de tegenwoordige vervlechting en complexiteit van elkaar afhankelijk zijn en met
elkaar tot samenwerking dienen te komen. Bestuurskundigen en practitioners doen voorstellen
voor sturing en samenwerkingsvormen om hier invulling aan te geven. 11 Vanuit deze positie
wordt de technisch-rationele instelling wel ongeduldig en kortzichtig genoemd. De
‘samenwerkers’ menen dat vereenvoudigen door scheidslijnen te trekken en relaties te
verhelderen vaak een schijnoplossing is, omdat subjectiviteit en complexe relaties van
wederzijdse afhankelijkheid zich niet laten wegrationaliseren. Om complexe situaties het hoofd te
bieden is het verbinden van actoren en processen belangrijker dan het scheiden daarvan. In de
tweede variant gaat het om de verbetering van procesvoering met termen als open planproces,
communicatieve planning, interactieve beleidsvorming, publiek-private samenwerking,
bestuurlijke vernieuwing en governance als sturing in netwerken. In dergelijke processen hebben
ambtenaren en politici, alsook hun maatschappelijke omgeving, andere rollen te spelen dan in de
technisch-rationele processen van de vertrouwde voorstelling van openbaar bestuur. 12
Voor de herontwikkeling van station Rotterdam Centraal en omgeving kan
samenwerken inhouden dat er gezocht wordt naar het gezamenlijke in de diversiteit aan wensen,
belangen en middelen. Daartoe wordt een investeringscoalitie gevormd van rijk, gemeente,
spoorwegbedrijven en ontwikkelaars. Die coalitie betrekt een platform van omwonenden en locale
ondernemers intensief bij de beleidsvorming en de coalitie informeert de bredere bevolking over
het project.
Voor de regionale ontwikkeling van Gent-Terneuzen kan samenwerken inhouden dat er
gezocht wordt naar het gezamenlijke in de diversiteit aan wensen, belangen en middelen. Daartoe
wordt een coalitie gevormd van rijk en gewest, provincies, gemeenten, havenautoriteiten en van
representanten van ondernemers, natuur- en milieu-organisaties en recreanten. Op basis van de
gezamenlijke visie van die coalitie worden er verscheidene projecten geformuleerd en uitgevoerd
met oog voor sectorale bijzonderheden en die tegemoet komen aan de eisen van nationale en
Europese kaders. Op het niveau van de coalitie wordt de samenhang tussen de projecten bewaakt.
19