Ruimte voor een democratische rechtsstaat - RePub - Erasmus ...

democratietheoretische ideaaltypen: het model van representatieve democratie en het model van
participatieve democratie.
In de volgende vier paragrafen wordt achtereenvolgens aandacht gegeven aan de
actoren en het procesverloop van de investeringen, aan de werking van de democratiemodellen en
aan de ruimtelijke betekenissen. De in subparagraaf 2.4.2 genoemde elementen van de
reconstructie komen verspreid over twee paragrafen aan de orde: de geschiedenis van beleid en
van interactie tussen actoren, de taken, bevoegdheden en verdere middelen van actoren, de
doelstellingen van organisaties en van beleid, de perceptie van problemen en met name
ruimtelijke en vervoersproblemen, de onderlinge relaties tussen actoren, soms persoonlijke
verhoudingen maar vooral relaties die vorm kregen in bestuurlijke arrangementen en interacties
rondom de betrokkenheid van burgers en particuliere organisaties bij beleidsvorming en de
verschuivingen in posities, beleving en interactiepatronen. Een praktische vraag is hoe vanuit de
institutionele politiek een participatief traject is uitgezet of aangeboden en met welke motieven.
Daarbij wordt bezien of burgers en organisaties van burgers, waaronder bedrijven, daar gebruik
van maken en zo ja, hoe. Ook wordt nagegaan of maatschappelijke partners in aanvulling op
stappen van overheden in die richting, zelf een participatief beleidsvormend proces optuigden.
7.2 Posities en beleving van actoren
In subparagraaf 2.4.2 is aangegeven dat wordt getracht om de empirie te begrijpen vanuit de
posities en beleving van de actoren. De actoren die een rol hadden in het herontwikkelingsproces
worden in deze paragraaf kort behandeld. Dat de institutionele politiek het startpunt is voor de
reconstructie van de beleidsvorming betekent dat het openbaar bestuur wat meer aandacht krijgt
dan particulieren. Hier worden genoemd rijksoverheid, spoorwegbedrijven, regio, gemeente,
private investeerders en omwonenden. Hun interacties komen aan bod in de volgende paragraaf.
De introductie van de hoge-snelheidstrein in Nederland is een aangelegenheid van de
nationale overheid omdat ze deel uitmaakt van een programma op Europese schaal en omdat de
kosten niet door (alleen) decentrale overheden gedragen kunnen worden. De ICE International
naar Duitsland en de Thalys naar België en Frankrijk rijden al, maar er is nog geen volledig eigen
infrastructuur voor deze treinen beschikbaar. 2 De aanpassing van stations op de twee hogesnelheidslijnen
is een opgave voor twee departementen. Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat
werkt aan de transportinfrastructuur en houdt zich bezig met de eigenlijke vervoerders. De
organisatie die kennis heeft van de infrastructuur en die belast is met het beheer, ProRail, vormt
een verlengde van het departement. 3 Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat stuurt de
Nederlandse Spoorwegen aan en het is ook dit departement dat de exploitatie van de hogesnelheidslijnen
aanbesteedde. Een dochter van NS en KLM, High Speed Alliance, verkreeg in
154