Ruimte voor een democratische rechtsstaat - RePub - Erasmus ...

urgerparticipatie en de publiek-private samenwerking, verbindingen die het stadsbestuur wel kon
leggen, waren beloftevol en hadden een vervolg kunnen krijgen.
Voor Gent-Terneuzen zijn de ROM-projecten, de Scheldemondraad en de
grensoverschrijdende samenwerking tussen provincies gewaardeerd als wegen om de
ontwikkelingspotenties van de regio integraal te onderkennen en om ze deels waar te maken. Het
mag dan niet zo zijn dat nationale overheden de regionale beleidsvorming remmen. Wellicht
nemen de nationale besturen, met en vanuit ProSes, inderdaad hun deel van de opgaven op zich.
Naast de grensoverschrijdende interbestuurlijke samenwerking en de betrokkenheid van ideële
organisaties, die tot stand zijn gekomen, kan het openbaar bestuur zich erop toeleggen om voor
projecten ook private financiering te verkrijgen. De situatieschets roept de vraag op of
corporatisme zoals in het vernieuwde Vlaamse waterbeheer de reële vertaling is van
burgerparticipatie van locale naar regionale schaal. Is een groter commitment van individuele
burgers niet mogelijk? De botsing van waarden rondom de maritiem-industriële economie en de
estuariene ecologie houdt een appèl in om duurzame ontwikkeling waar te maken.
Samenwerkende sturing, met inbegrip van het bedrijfsleven, en vertrouwen daaruit stimuleren
innovaties die het conflict tussen economie en natuur kunnen verminderen. Op lange termijn
hebben zulke innovaties betrekking op de omslag naar een postindustriële economie. Op kortere
termijn kunnen innovaties verbeteringen in de logistiek inhouden. Kan een selectie van
havenactiviteiten niet tot verdere ontwikkeling komen op dusdanig wijze dat bevolking en natuur
daar niet het slachtoffer van worden? Kunnen landschappelijke inpassing en innovatie van
logistiek, milieutechniek en natte waterstaat geen oplossingen bieden? Een gezamenlijke inzet van
haven- en andere vervoersbedrijven is wenselijk. Dat kan een eerste speerpunt zijn van
samenwerkende sturing en een krachtiger bestuurlijk netwerk. 3 De (haven)samenwerking kan
beginnen in Gent, Terneuzen en Vlissingen en van daaruit groeien in sectoraal en geografisch
opzicht.
9.6 Strategieën van geschakelde sturing
9.6.1 Inleiding
Nog één subdeelvraag uit paragraaf 1.3 is niet volledig beantwoord: welke aanbevelingen voor
strategieën van legitimerend handelen kunnen op grond van het onderzoek worden gegeven? In de
volgende subparagrafen worden vier strategieën aangeduid: een juridische oplossingsrichting, een
verbetering van de verhouding tussen burgers en politici, een verbetering van de
overheidsorganisatie en het nastreven van een ruimtelijk evenwicht. De verscheidene strategieën
worden gemakshalve ‘geschakelde sturing’ genoemd. Het gaat om organisatie en management in
bestuurlijke netwerken die uitdrukking geven aan zowel representatieve als participatieve
237