Ruimte voor een democratische rechtsstaat - RePub - Erasmus ...

Scheldekwesties in verband zijn gebracht. De verscheidene zaken doen zich voor tegen de
achtergrond van concurrentie en/of samenwerking tussen de havens.
De havens van Terneuzen, Sas-van-Gent, Vlissingen en Borsele worden sinds 1998
beheerd door één organisatie: Zeeland Seaports. In Gent bestaat belangstelling om de strategische
positie van de havens van Terneuzen en Gent gezamenlijk uit te bouwen, maar de samenwerking
binnen Zeeland doorkruist dat goeddeels. 20 Het Gemeentelijk Havenbedrijf Rotterdam werkt sinds
1995 in de Exploitatiemaatschappij Schelde-Maas samen met de Zeeuwen. Voorjaar 2002 was er
aan de orde of aan die samenwerking meer inhoud gegeven wordt: of de Exploitatiemaatschappij
Schelde-Maas eigen personeel krijgt en of ze zich met de grondexploitatie gaat bezighouden. Met
betrekking tot Rotterdamse zeggenschap over Zeeuwse haventerreinen zijn Zeeuwen niet steeds
enthousiast gebleken. 21 Na de verkiezing van 6 maart 2002 stemde de Rotterdamse raad in met
Pim Fortuijns voorstel om het besluit over de investering in de Exploitatiemaatschappij Schelde-
Maas uit te stellen tot na de collegeformatie. Fortuijn hechtte waarde aan het publieke karakter
van het Gemeentelijk Havenbedrijf Rotterdam en hij zag graag concurrentie tussen de havens.
Demissionair PvdA-wethouder Peter van Dijk bevestigde dat er sprake was van een fundamenteel
verschil van inzicht: het college van B&W stuurde met de samenwerking aan op de versterking
van de positie van de Rotterdamse haven. Daan Bruinooge, gedeputeerde en voorzitter van
Zeeland Seaports, verklaarde: ‘Het is graag of niet, hoor. Wij hebben Rotterdam helemaal niet
nodig. Het gaat om investeringen die in de honderden miljoenen euro’s lopen, ondermeer voor
een nieuwe containerterminal. Daarvoor is al een contract getekend met de Port of Singapore.’
Volgens hem was de samenwerking vanaf 1995 vooral ingegeven door de landelijke politiek.
‘Wat dat betreft willen wij binnen een paar weken weten welke kant Rotterdam nu opgaat. Er zijn
trouwens ook al contacten met andere havensteden, ondermeer Antwerpen. Maar wij gaan in
Vlissingen hoe dan ook door. Ik zal geen traan laten om deze meneer Fortuijn.’ 22 In juni 2002
stelde de LR-wethouder economische zaken, haven en milieu, Wim van Sluis, de raad voor om
toch in de Exploitatiemaatschappij Schelde-Maas te investeren. De nauwere havensamenwerking
vergt ongeveer vierhonderd miljoen euro. Rotterdam en Zeeland Seaports brengen ieder vijftig
miljoen euro in en banken dragen de rest bij. 23 De raad stemde hiermee in.
De Rotterdams-Zeeuwse samenwerking heeft betrekking op de ontwikkeling van meer
haven- en industrieterrein ten oosten van Vlissingen: de Westerschelde Container Terminal en de
ontsluiting daarvan in het Sloegebied. Behalve van de havens en gemeenten is er ook steun van
het bedrijf Hesse Noord Natie. Dat bedrijf wil zijn containerafhandeling van Antwerpen
uitbreiden naar de Westerschelde Container Terminal. Aan weerszijden van de grens overheerst
de perceptie dat, met de Vlissingse haven als strijdperk, Rotterdam en Antwerpen elkaars
concurrenten zijn. De Gentse haven heeft een heel ander karakter dan de Antwerpse en trekt
bedrijvigheid aan voor Terneuzen, maar de polarisatie Rotterdam-Antwerpen hindert toch de
190