Ruimte voor een democratische rechtsstaat - RePub - Erasmus ...

41
Zweedijk & Serlie 1998. Zie ook Bertolini 1999.
42
Duijn & Puylaert 2000.
43
Zie bijvoorbeeld Newman & Thornley 1996, 189-194; Visser & Bentvelsen 1991.
44
Ministerie van Verkeer en Waterstaat z.j.a, 21.
45
In zijn vroege, marxistische jaren wanneer hij niet netwerken maar nog steden bestudeerde, viel Castells
Henri Lefebvre aan omdat hij ruimte zou reïficeren. Lefebvre antwoordde dat Castells er niet in slaagde
stedelijkheid anders te behandelen dan als container voor klassenstrijd. Merrifield, in: Crang & Thrift 2000,
168-169.
46
Plaats en stroom betreffen verschillende snelheden van (be)leven. Zie bijvoorbeeld Heerema & Puylaert
1997.
47
Teisman 2001c, 15.
48
Oosten 2001a.
49
Elinor Ostrom schonk aandacht aan institutionele arrangementen en arena’s van interactie. Fenger 2001, 24-
32. Paul Sabatier legde zich toe op coalities van actoren binnen structuren. Fenger 2001, 32-36. In de
ontwikkeling van bestuurskundige ideeën over governance als sturing in netwerken hadden verder Fritz
Scharpf, Roderick Rhodes (1997) en David Marsh een groot aandeel.
50
Hufen & Ringeling, in: Hufen & Ringeling 1990, 4-6.
51
Manuel Castells (1997a, 470) veronderstelde het ontstaan van de netwerksamenleving en hij typeerde
netwerken als volgt: ‘A network is a set of interconnected nodes. A node is the point at which a curve
intersects itself. What a node is, concretely speaking, depends on the kind of concrete networks of which we
speak. They are stock exchange markets, and their ancillary advanced services centers, in the network of
global financial flows. They are national councils of ministers and European commissioners in the political
network that governs the European Union.’ Hans de Bruijn en Ernst ten Heuvelhof (1999, 18-23) schreven het
ontstaan van de netwerkbenadering toe aan professionalisering (met meer interdependenties,
fragmentarisering en mondigheid), mondialisering, vervlechting van publieke en private sector en aan
informatietechnologie.
52
Hufen & Ringeling, in: Hufen & Ringeling 1990, 6. Zie ook Hoekema e.a. 1998, 97. Allicht zijn
typologieën van verschillende soorten beleidsnetwerken op te stellen; Andrew Grantham (2001), bijvoorbeeld,
onderscheidde implementatie- van beleids(vormings)netwerken.
Na behandeling van de kritiek op deze benadering handhaafden Erik-Hans Klijn en Joop Koppenjan (1997)
het beleidsnetwerk. Marice de Lange (1995, 265) merkte over netwerken het volgende op: ‘In het algemeen
kan gesteld worden dat het ontwikkelde theoretische kader zeer bruikbaar is geweest bij het in beeld brengen
van het proces van de nageschakelde besluitvorming. De beleidsnetwerkbenadering als centraal element is een
goede ingang naar het inzichtelijk maken (beschrijven en analyseren) van gebeurtenissen in beleidsprocessen.’
53
Van Rooy 1997, 75.
54
Cörvers 2001, 13.
55
De Vries 2000b, 12.
56
‘Overal wordt bestuurd op het meso-niveau. De vraag is alleen: hoe? In zijn algemeenheid kan het bestuur
van de meso in handen worden gelegd van: een afzonderlijke daartoe bestemde territoriale gebiedscorporatie,
de nationale overheid via een stelsel van gedeconcentreerde diensten, eventueel ondersteund en gecoördineerd
146