Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

jest głównie, choć niekoniecznie wyłącznie, historii tego regionu” 1 .
Jak się zdaje, nie będzie metodologicznym nadużyciem rozciągnięcie
przytoczonej definicji także i na drugi podstawowy redniowieczny
gatunek historiograficzny, to jest rocznik, zresztą pod względem genologicznym
blisko z kroniką spokrewniony, a u schyłku redniowiecza
niemal z nią zupełnie stopiony 2 . Wychodząc zatem z okre lenia tych
dwóch gatunków należałoby przyjąć, że ląska historiografia regionalna
to historiografia, która powstawała na obszarze Śląska i podejmowała
przede wszystkim tematykę przeszło ci tej krainy. Dalsze rozważania
pokażą, że nie będzie się ona ograniczać tylko do kronik i roczników,
lecz obejmie także inne gatunki pokrewne historiografii, jak zwłaszcza
lokalne katalogi biskupów czy twórczo ć hagiograficzną 3 .
1 E. M. C. Van Houts, Local and regional Chronicles, Tournhout 1995, („Typologie des
sources du Moyen Âge occidental”, 74), s. 14.
2 Definicje obu gatunków zob. np. Lexikon des Mittelalters, Bd. 1, München – Zürich
1980, szp. 657­661 (hasło Annalen); Bd. 2, München – Zürich 1983, szp. 1956­1960
(hasło Chronik). O braku precyzji w rozróżnianiu obu gatunków wiadczy zwłaszcza
przykład głównego dzieła Jana Długosza, które on sam nazywał Annales, jednak jego
przekazy rękopi mienne i drukowane posługują się już okre leniem annales seu cronice…,
zob. Ioannis Dlugossii Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae, ed. I. Dąbrowski,
liber I­II, Varsaviae 1964, s. 9­10.
3 W poniższych wywodach nie starczyło miejsca na dokładniejsze omówienie wszystkich
źródeł zasługujących na to z punktu widzenia prezentacji początków ląskiej historiografii
regionalnej. Nie rozbudowano na przykład omówienia wyjątkowo bogatej
annalistyki ląskiej czy nie podejmowano charakterystyki skromniejszej w porównaniu
z nią twórczo ci hagiograficznej. Sygnalizując jedynie te problemy, w tym miejscu
ograniczę się tylko do odesłania do powstającej wła nie pracy: W. Mrozowicz, W poszukiwaniu
źródeł tożsamo ci regionalnej. Dziejopisarstwo ląskie do schyłku XIV w.
Tradycja
Wojciech Mrozowicz
Początki ląskiej
historiografii
regionalnej
0