Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

Sporo miejsca po więca też karierze księcia Kazimierza II. Co dziwi,
opis rządów księcia Wacława Adama ogranicza się wła ciwie do omówienia
jego koligacji rodzinnych, autor pomija nawet fakt, że wła nie
ten władca wprowadził reformację w księstwie cieszyńskim. Bardzo
mało uwagi po więca historii powszechnej, wła ciwie wspomina jedynie
o ataku sułtana Solimana I na Wiedeń w 1528 r. na czele trzystu
tysięcy Turków.
Mówiąc krótko, dzieło Tilischa to typowa kronika książąt ląskich,
tym bardziej sztampowa, że autor nie mógł specjalnie wskazać powodów
do chwały cieszyńskich dynastów, mimo wywodu, że wszystkie dynastie
Europy są z nimi spokrewnione i zaprzyjaźnione. Cel założony
we wstępie (aby „dieses Fürstlichen Hauses uralter Stamm und dessen
Dignität neben etlicher Fürsten Leben und Thaten kund gemacht…”)
Tilisch osiągnął, kładąc nacisk na bardzo starą datę powstania stolicy
księstwa cieszyńskiego, czyli Cieszyna. Powstanie zamku i miasta powiązał
bowiem z wydarzeniami w Polsce, gdzie według niego ok. 804 r.
zmarł książę Leszko III, pozostawiając wielu synów, z których Popiela
czyli Pompiliusza uczynił swoim następcą. Pozostali synowie otrzymali
od niego wydzielone czę ci kraju i założyli wiele miast na Śląsku,
m.in. Cieszymir – Cieszyn. „Który to Cieszymir [Ciessimirus] był założycielem
zamku i miasta, które nazwał swoim imieniem”, konkluduje
Tilisch. Informacje te zostały przejęte od Jana Długosza, który z kolei
w tym fragmencie opierał się na wcze niejszych polskich kronikach,
Tradycja
Janusz Spyra
Od Tilischa
do Kaufmanna
i Gajdzicy