Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

nych i politycznych oraz wyprowadzenie nowego pojęcia narodu
opartego na wyższo ci moralnej i dążeniu do bosko ci 6 . Odpowiednio
przekształcone i zinterpretowane posłużyły one jednemu z najbardziej
wpływowych historyków niemieckich XIX wieku Leopoldowi Rankemu
do wykreowania doktryny indywidualistycznego historyzmu, która
zakładała, że wszystkie zjawiska, postacie, instytucje, narody i kultury
mają charakter niepowtarzalny i indywidualny 7 . Jednak w badaniu
tego indywidualizmu nie można posługiwać się metodami stosowanymi
w naukach przyrodniczych, ponieważ te dwie rzeczywisto ci
rządzą się innymi prawami 8 . W tym wiatopoglądzie historiografii
wyznaczono zadanie ukazania swoistych warto ci zdarzeń, które
będą stanowić o ich istocie, za historyk powinien wystąpić jako
strona aktywna, biorąca bezpo redni udział w jej odkrywaniu. Tym
samym dotychczasowa postawa deskryptywna została skrytykowana
6 G. G. Iggers, The German Conception of History. The National Tradition of Historical
Thought from Herder to the Present, Middletown 1968, s. 40­43.
7 E. Schulin, Universal history and national history, mainly in the lectures of Leopold
von Ranke, (w:) Leopold von Ranke and the shaping of the Historical Discipline, ed.
by G. G. Iggers, J. Powell, Syracuse – New York 1990, s. 78­79.
8 H. Olszewski, Nauka historii w upadku. Studium o historiografii i ideologii historycznej
w imperialistycznych Niemczech, Warszawa – Poznań 1982, s. 34; D. Hertz-Eichenrode,
Die „Neue Geschichte“ an der Berliner Universität Historiker und Geschichtsschreibung
im 19./20. Jahrhundert, (w:) Geschichtswissenschaft in Berlin im 19. und
20. Jahrhundert. Persönlichkeiten und Institutionen, hrsg. von R. Hansen, W. Ribbe,
Berlin – New York 1992, s. 264­269.
Tradycja
Barbara Paulina
Kalinowska-Wójcik
Dziewiętnastowieczne
monografie
miast górno ląskich
0