Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

ulotnych odpisów, co po wiadcza Karl Radda, który na ich podstawie
sporządził własne zestawienie, opublikowane w 1881 roku 72 .
8. Jak widać z analizy omawianych materiałów, w XVI­XVII w. zainteresowanie
przeszło cią lokalną w miejscowych źródłach narracyjnych
przejawia się w stopniu bardzo ograniczonym, choć powstałe w tym
czasie kroniki (zwłaszcza Tilischa i Schickfusa) zawierają ogólny zasób
informacji na temat politycznych dziejów księstwa cieszyńskiego. Analizowane
zabytki z reguły jednak należą do gatunków literackich stawiających
sobie inne cele niż refleksja nad historią 73 , tym bardziej lokalną.
Aby uzyskać bardziej wiarygodny obraz pamięci zbiorowej społeczno ci
Śląska Cieszyńskiego w tym okresie (a także w późniejszym), należy
podstawę źródłową rozszerzyć o wszystkie możliwe przekazy, np.
okoliczno ciowe druki ulotne i religijne, kazania, programy szkół dla
różnych stanów, analizę zawarto ci dostępnych bibliotek itd. Można
jednak przyjąć jako hipotezę, że w tym okresie wiadomo ć własnej
przeszło ci, nawet w grupach uprzywilejowanych, była ograniczona
72 K. Radda, Beiträge zur schlesischen Chronik, mit besonderer Rücksicht auf die Stadt
Teschen, „Silesia”, 21: 1881, „Feuilletonische Beilage”, nr 36­40 (4 IX – 2 X). Opatruje
to uwagą, że w większo ci są to notatki z nieznanych rękopisów z prywatnego posiadania.
73 Przykładowo pamiętniki Tilgnera i Stephana zaliczyć można do kategorii tzw. ksiąg
domowych, bliskich sarmackim tzw. silva rerum (S. Roszak, Archiwa sarmackiej pamięci.
Funkcje i znaczenie rękopi miennych ksiąg silva rerum w kulturze Rzeczypospolitej
XVIII wieku, Toruń 2004, s. 18­22).
Tradycja
Janusz Spyra
Od Tilischa
do Kaufmanna
i Gajdzicy