Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

adca magistracki i syndyk Cieszyna Peter Sporschill, który opracował
najobszerniejsze zestawienie dat i faktów z dziejów Cieszyna i Śląska
Cieszyńskiego, obejmujące lata 810-1800 51 . Choć omawia on czasy panowania
poszczególnych władców cieszyńskich, jednak w odniesieniu do
Cieszyna zasadniczo trzyma się schematu i doboru faktów znanego
z zestawień „pofrüschmannowskich” (wymienia np. wszystkie te same
pożary, zarazy itd.) 52 . Pracę Sporschilla w dużym stopniu wykorzystał
Alois Kaufmann, który jako dodatek do swej monumentalnej Kroniki
miasta Cieszyna także opracował zestawienie najważniejszych wydarzeń
dotyczących Cieszyna z lat 810­1722, które nawet opublikował
w 1827 roku 53 . Opracował też topografię Śląska Cieszyńskiego i osobno
Cieszyna. Jako syndyk, Kaufmann był zaangażowany w organizowanie
uroczysto ci z okazji tysiąclecia legendarnego założenia Cieszyna.
Jubileusz, wzorem wielu innych miast Europy Środkowej, zorganizo-
51 Kurzer Vermerk der regierenden Herzoge in Teschen, von den aeltesten bis auf unsere
Zeiten sammt den besonderen Ereignissen in hiesigen Stadt (APC, Akta miasta Cieszyna,
sygn. 1; KCC, Szersznik, sygn. DD IX 19). Wcze niej, w 1799 r., sporządził spis
wszystkich zachowanych przywilejów Cieszyna z lat 1416­1798 (Moravský zemský
archiv v Brně, Sbírka rukopisů Františkova muzea v Brně, inv. č. 124, sign. 118). W rękopisach
KCC, Szersznik, sygn. DD VIII 34 oraz sygn. DD IX 19 zachowały się obydwa
teksty Sporschilla.
52 Najlepiej zależno ć tę widać dla okresu 1653­1720, dla którego wła ciwie przejął
wszystkie wcze niejsze fakty, dodał jedynie informację o założeniu klasztoru bonifratrów
w 1694 r. oraz o pożarze Skoczowa w 1713 r.
53 [A. Kaufmann], Teschen und seine Begegnisse, „Archiv für Geschichte, Statistik, Literatur
und Kunst“, 18, Wien 1827, s. 239­244.
Tradycja
Janusz Spyra
Od Tilischa
do Kaufmanna
i Gajdzicy