Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

i że w niewielkim stopniu wykraczała poza tzw. żywą pamięć, czyli
2-3 pokolenia wstecz 74 . Na pewno w wiadomo ci wyższych warstw
istniała wiedza o rządach w księstwie cieszyńskim dynastii Piastów,
o jej prastarym pochodzeniu, co utrwalił przekaz o założeniu Cieszyna
przez księcia Cieszymira na początku IX w., który jako pierwszy
z zasobów tzw. wiedzy uczonej trafił do żywej wiadomo ci potocznej.
Pamiętano też na pewno o najważniejszych faktach z dziejów reformacji,
na wietlając je i oceniając w zależno ci od przynależno ci wyznaniowej.
Na ile wiedza ta była także udziałem członków niższych warstw
społecznych, nie wiadomo.
Wyraźna zmiana nastąpiła na początku XVIII w., kiedy w mieszczańskich
rodowiskach Bielska i Cieszyna powstały dziełka Otipki
i Früschmanna, stawiające sobie za cel upamiętnienie minionych wydarzeń.
Szeroko oddziałało zwłaszcza zestawienie Früschmanna, często
cytowane i powielane, dając początek pewnemu „kanonowi” wiedzy
o przeszło ci Cieszyna. Stanowił on zbiór trwale z sobą połączonych
informacji obejmujących wydarzenia od legendarnego założenia miasta
w 810 r. do pożaru w 1720 r., potem rozbudowanego o kolejne zdarzenia
(do pożaru w 1789 r. i późniejsze). Ten zasób informacji o przeszło ci
stolicy księstwa cieszyńskiego, nie całkiem konsekwentnie w różnych
74 Nie dotyczy to oczywi cie pamięci o przodkach w poszczególnych rodach szlacheckich,
która czasami mogła sięgać wiele pokoleń wstecz, ani wiedzy, często zmitologizowanej,
o początkach własnej, istniejącej dłuższy czas instytucji, np. ko cielnej.
Tradycja
Janusz Spyra
Od Tilischa
do Kaufmanna
i Gajdzicy