Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

dodatkowe lokalne formy nazewnicze odnoszące się podówczas do
pokutujących, zwłaszcza w ród słowiańskich mieszkańców tego obszaru,
kulturowych rozróżnień wewnętrznych (np. „Lasi”, „Wałasi”,
„Morawcy”, „Górale”), jak i zewnętrznych (np. „Prajzacy”, „Prusaki”
dla okre lania mieszkańców Kraiku Hulczyńskiego i Śląska pruskiego
przez „cesaroków”, czyli mieszkańców Śląska Austriackiego) 50 .
W okresie międzywojennym walka o „duszę Górno lązaka” stała się
celem propagandowym. W interesującym nas kontek cie postrzegania
pojęcia „Górno lązak” istotne jest przypisywanie wówczas temu pojęciu –
po wszystkich stronach konfliktu – konotacji narodowo ciowej. Najbardziej
konsekwentna była tutaj strona polska, uznająca Górno lązaków
po prostu za Polaków. Znacznie bardziej skomplikowany był ten proces
po stronie niemieckiej. Opierając się na argumentach etnicznych (oddzielenia
dialektu górno ląskiego od słowiańszczyzny przed ukształtowaniem
się literackiego języka polskiego – stąd tzw. wasserpolnisch) oraz
historycznych (pruski i niemiecki lojalizm państwowy Górno lązaków),
budowano obraz Górno lązaków jako grupy etnicznej o nieskrystalizowanej
jeszcze wiadomo ci narodowej, stanowiącej czę ć narodu nie-
50 Szerzej: K. Nowak, Pojęcia „Śląsk” i „ ląsko ć” na pograniczu polsko-czeskim (obszar
byłego Śląska Austriackiego), (w:) Granice i pogranicza. Historia codzienno ci i do ­
wiadczeń, t. 1, red. M. Liedke, J. Sadowska, J. Trynkowski, Białystok 1999, s. 245­255.
Pomija się tutaj gwarową stylizację podanych okre leń.
Współczesno ć
Ryszard Kaczmarek
Krzysztof Nowak
Pojęcie i granice
Górnego Śląska
w ujęciu
historiograficznym
0