Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

polegają przede wszystkim na cytowaniu i wykorzystaniu zaginionych
lub zniszczonych w późniejszych czasach dokumentów, zamieszczeniu
relacji nieżyjących już wiadków, często pamiętających pierwszą
połowę XIX wieku, opracowaniu istotnych zestawień, takich jak listy
burmistrzów, oraz umieszczeniu w tek cie „informacji szczegółowych”,
poszerzających naszą wiedzę o życiu codziennym mieszkańców
ląskich miast i miasteczek 2 . Popierając w całej rozciągło ci poglądy
tego autora, należałoby poddać analizie również kroniki i historie miast
górno ląskich 3 , w szczególno ci za te powstałe w XIX wieku – okresie
wyjątkowego nasilenia działalno ci dziejopisarskiej i wydawniczej.
Skupiając się na monografiach opublikowanych, a więc takich, które trafiły
do szerszego grona odbiorców, należy zastanowić się, czy i w jakim
stopniu prace te wpisywały się w panujące w ówczesnej historiografii
niemieckiej tendencje, jakie były powody podjęcia tej tematyki przez
autorów prac, a więc czy ich powstanie było inicjowane odgórnie przez
władze czy była to chęć opisania historii własnej „małej ojczyzny”, kto
2 M. Czapliński, Niemieckie kroniki lokalne na Środkowym i Dolnym Śląsku w XIX i na
początku XX wieku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, 59: 2004, z. 3, s. 402­403.
3 Pojęcia: kronika, historia i monografia miasta będą w tym artykule stosowane wymiennie,
mimo że nie odpowiada to współcze nie stosowanej terminologii. Ponieważ
jednak w XIX wieku zarówno autorzy, jak i zleceniodawcy posługiwali się zarówno
okre leniem „Chronik”, jak i „Geschichte” w stosunku do przygotowywanych prac,
będących w rzeczywisto ci połączeniem opracowania historycznego, edycji źródłowej
i bieżącego – kronikarskiego zapisu wydarzeń, nie wydaje się słusznym wprowadzenie
współczesnego rozgraniczenia dla omawianego okresu.
Tradycja
Barbara Paulina
Kalinowska-Wójcik
Dziewiętnastowieczne
monografie
miast górno ląskich
0