Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

Zgodnie z tą deklaracją autor katalogu, dobrze skądinąd znany opat
Piotr 17 , wskazywał postaci szczególnie dla klasztoru zasłużone oraz
poddawał krytyce tych biskupów, którzy mając możliwo ci – przynajmniej
z punktu widzenia mnichów henrykowskich – nie dołożyli
szczególnej staranno ci dla pomnożenia dóbr klasztornych. I tak jak
z jednej strony szczególnie zostały uwypuklone dobrodziejstwa biskupa
Tomasza II dla cystersów henrykowskich, tak z drugiej strony została
skrytykowana postawa jego poprzednika Wawrzyńca, za którego pontyfikatu
klasztor wprawdzie został ufundowany i otrzymał odeń pewne
dziesięciny, jednak działał „nie z tą skwapliwo cią i obfito cią, jak jego
następca” 18 . Katalog henrykowski biskupów wrocławskich jest jednym
z najstarszych zachowanych utworów dziejopisarskich powstałych na
Śląsku. Bez wątpienia dzięki wprowadzeniu w nim tematyki lokalnej –
informacji o biskupach i ich związkach z klasztorem cystersów w Henrykowie
– można go uznać za wyraz u wiadamiania sobie odrębno ci
regionalnej Śląska i specyfiki tej krainy. Jeszcze wyraźniej stanie się to
dostrzegalne w Księdze henrykowskiej 19 .
17 J. Matuszewski, Najstarsze polskie zdanie prozaiczne. Zdanie henrykowskie i jego tło
historyczne, Wrocław 1981, s. 21­29.
18 Initium ordinationis…, s. 100; tekst oryginalny, s. 194.
19 Zob. w dalszym ciągu, s. 5­8.
Tradycja
Wojciech Mrozowicz
Początki ląskiej
historiografii
regionalnej
0