Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

etnicznej, a z drugiej takie wła nie ich odbieranie przez otoczenie
zewnętrzne. Według Joachima Bahlckego początek kształtowania
się takiej odrębno ci da się dostrzec już w okresie nowożytnym, ze
względu zarówno na coraz bardziej widoczną odrębno ć etniczną, jak
i konfesyjną Górno lązaków, które różniły ich od pozostałej czę ci
mieszkańców Śląska. Księstwa górno ląskie, należące – oprócz diecezji
wrocławskiej – także do biskupstwa krakowskiego, jak i w czę ci do
ołomunieckiego, ciążyły do Małopolski i Moraw, a nie tylko do Wrocławia.
Do tego doszła, zdaniem Bahlckego, szybka slawizacja i dominacja,
poza czę cią miast górno ląskich, języka polskiego. Stało się to
podstawą do tworzenia odrębno ci górno ląskiej 47 .
Większo ć jednak niemieckich autorów jest zgodna, że pojęcie „Górno
lązak” / „Oberschlesier” pojawiło się jako kategoria etniczna dopiero
w XIX w., oznaczając wówczas mieszkańców wschodniej czę ci Śląska,
różniących się językowo od pozostałej czę ci Ślązaków na zachodzie.
Odmienno ć ta wynikać miała ze stosunków etnicznych, wyznaniowych
oraz coraz bardziej widocznej nowej odmienno ci – ekonomicznej,
związanej z burzliwą industrializacją. Nazwa „Górno lązak” /
„Oberschlesier” w XIX w. coraz czę ciej używana była nie tyle dla odrębnej
językowo grupy polskojęzycznych Górno lązaków, ale wszystkich
mieszkańców Górnego Śląska, a więc także i Niemców mieszkających
47 J. Bahlcke, Śląsk…, s. 44­45.
Współczesno ć
Ryszard Kaczmarek
Krzysztof Nowak
Pojęcie i granice
Górnego Śląska
w ujęciu
historiograficznym