Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

Slezsko) 17 . Obok niego jednak występowały terminy oznaczające całe
księstwa, albo niekiedy po prostu obszar wokół konkretnych miast: Kraj
Opawski / Opawszczyzna (Troppauer Land / Opavsko), Kraj Cieszyński /
Cieszyńskie (Teschener Land / Tešínsko), Kraik Bruntalski (Freudenthaler
Ländchen / Bruntálsko), Obszar Karniowski (Jägerndorfer Gebiet
/ Krnovsko). Do tego dochodziły coraz czę ciej używane nazwy
etnograficzne używane dla terenów na pograniczu morawsko­ ląskim.
Niemcy z kolei na okre lenie zachodniej czę ci Księstwa Opawskiego
i czę ci Północnych Moraw, w tym okresie zdominowanych przez
ludno ć niemiecką, używali propagandowego terminu „Stara Ojczyzna“
(Altvaterland), po I wojnie wiatowej wypartego przez „Kraj Sudety“
(Sudetenland). Jeszcze jedną nową nazwą stał się „Kraik Hulczyński“
(Hultschiner Ländchen / Hlučínsko), rozumiany jako teren leżący na
lewym brzegu Opawy, albo zamieszkany przez tzw. Morawców 18 .
W polskich dyskusjach politycznych XIX w., od Wiosny Ludów, utrwalało
się odmienne traktowanie Górnego Śląska, nie w jego granicach
administracyjnych, ale z punktu widzenia etnograficznego. Było to
efektem lansowania polskiej my li narodowej, która tak wła nie definiowała
problem ze względu na potrzebę wykre lenia granic odrodzonej
17 Dějiny Českého Slezska 1740-2000, red. D. Gawrecki a kol., t. 1, Opava 2003, s. 13.
18 D. Gawrecki, Schlesien in der Habsburgermonarchie – Begriffe, Territorium, Periodisierungsversuch,
(w:) Śląsk za panowania Habsburgów, red. W. Lesiuk, M. Lis, Opole
2001, s. 75­78.
Współczesno ć
Ryszard Kaczmarek
Krzysztof Nowak
Pojęcie i granice
Górnego Śląska
w ujęciu
historiograficznym