Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

nice, zachowało charakter miasta zdecydowanie niemieckiego i protes­
tanckiego 50 .
6. W ciągu XVIII w. następował też stały wzrost poziomu edukacji, a po
reformach szkolnych z 1774 r. także stopnia dostępno ci o wiaty elementarnej.
Wzrastało oddziaływanie struktur państwowych i elementu
urzędniczego, który dla podejmowania kompetentnych decyzji potrzebował
wiedzy o podległych sobie regionach, w tym przynajmniej ogólnego
rozeznania w ich przeszło ci. Popularne stają się różnego rodzaju
opisy topograficzne, w których z reguły elementem wprowadzającym jest
zarys dziejów. Kolejne topografie, od Antona von Richarda, przez Reginalda
Kneifla, Adama Nechaya, po podręcznik Galliny, służący urzędnikom
Stabilnego katastru, są dla historyka przeważnie bez warto ci,
pokazują natomiast wyobrażenia o przeszło ci panujące w sferach
biurokracji. Z grona coraz lepiej wykształconej warstwy urzędniczej,
zaczątków inteligencji, wywodzi się też coraz więcej osób bliżej zainteresowanych
badaniami nad przeszło cią lokalną. Należał do nich m.in.
50 W najstarszych zachowanych bielskich źródłach narracyjnych widać całkiem inną
wizję przeszło ci, w której także podkre la się starodawno ć założenia miasta. Przeważnie
(np. E. Otipka) wskazuje się księcia Mieszka I jako pierwszego władcę, który
nie tylko obdarzył miasto przywilejem, ale także herbem. Jednak Mickler (Die „Micklersche
Chronik”…, s. I.) wyraził przypuszczenie, że Bielsko powstało ok. 1000 roku,
co było próbą dodania miastu splendoru i może przynajmniej czę ciowego dorównania
Cieszynowi. Funkcję symbolu zdaje się tu pełnić herb miejski, opiewany w kilku
zachowanych łacińskich i niemieckich odach.
Tradycja
Janusz Spyra
Od Tilischa
do Kaufmanna
i Gajdzicy