Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

poruszających wiadomo ć społeczną, jak np. pożary czy epidemie 22 .
Podobny wniosek o braku zainteresowania przeszło cią można by wysnuć
analizując odpowiedź na kwerendę, jakiej władze Cieszyna udzieliły
w 1663 r. widnickiemu syndykowi Efraimowi Nasonowi. Odpowiedź
na pytanie o przeszło ć miasta sprowadzała się do stwierdzenia,
że Cieszyn powstał w 810 r., z powołaniem na Schickfusa. Samowiedza
historyczna władz Cieszyna nie ograniczała się jednak do tego faktu,
w innych bowiem miejscach kwerendy wspomniane są pożary w 1552 r.
i 1570 r., zajęcie zamku i miasta przez Szwedów w 1645 r. oraz oblężenie
przez wojska cesarskie w 1646 roku 23 .
Wnioskowanie, na podstawie analizowanych tekstów, o braku okre ­
lonej wiadomo ci historycznej mieszkańców Śląska Cieszyńskiego
byłoby całkowicie nieuprawnione. Wręcz przeciwnie, w połowie XVII w.
w podzielonym wyznaniowo społeczeństwie Śląska Cieszyńskiego wraz
22 Przykładem budowa ko cioła w. Trójcy w Bielsku, który po więcono w 1608 r., co
miało upamiętnić zarazę z 1599 r. W wygłoszonym przy tej okazji kazaniu bielskiego
pastora Lucasa Wenzeliusa (wydanym drukiem w 1610 r.), zdarzają się odniesienia
do wypadków sprzed lat, co dało asumpt do obwołania go najstarszym bielskim kronikarzem
(R. E. Wagner, Lucas Wencelius – Georgius Tranoscius. Zwei Bielitzer Sänger
vergangener Tage. Bielitzer älteste Chronik, dreihundert Jahre alten Gedicht- und
Predigtbänden aus dem 17. Jahrhundert entnommen, Bielsko­Bielitz 1937). Por. P. Kenig,
Z dziejów luteranizmu w Bielsku-Białej, Bielsko­Biała 2000, zwł. s. 12.
23 Po raz kolejny mieszczanie wracają też do sprawy zniszczonego przez księcia Adama
Wacława przywileju z 1598 r. gwarantującego im wolno ć wyznawania protestantyzmu,
co dowodzi wciąż żywej pamięci o czasach reformacji (KCC, Szersznik, sygn.
DD IX 21/1).
Tradycja
Janusz Spyra
Od Tilischa
do Kaufmanna
i Gajdzicy