Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

Według Conradsa, ukształtowanie się odrębno ci Górnego Śląska
i jego pierwotnych granic wiąże się przede wszystkim z aspiracjami
politycznymi młodszej linii Piastów ląskich. Za najważniejszy z tego
punktu widzenia uznaje 1202 r., który znosił jednolite do tej pory prawo
dziedziczenia w jednej linii piastowskiej, dając prawo do dziedziczenia
oddzielnie w liniach wrocławskiej i raciborsko­opolskiej. Wprowadza
przy tym jeszcze jedną nazwę. W miejsce używanej do tej pory jednolitej
nazwy Śląsk (Schlesien), która pozostaje tylko dla czę ci północnej
dzielnicy, na południu kształtuje się odrębno ć tzw. Opolszczyzny
(Oppelner Land). Również i Conrads podkre la jednak, że zmiana ta
nie była trwała. Objęcie przez państwo czeskie całego Śląska przywróciło
jednolitą nazwę – Śląsk dla całego dawnego wielkiego księstwa
ląskiego 8 .
Brak zainteresowania współczesnych historyków kształtowaniem się
pojęcia „Górny Śląsk” tłumaczy się przede wszystkim znacznie późniejszym
pojawieniem się tej nazwy, a więc rzeczywi cie wtórnym znaczeniem
tego problemu w stosunku do etymologii nazwy całej dzielnicy.
Nazwa „Górny Śląsk” (nie traktowana jednak tylko prawno­politycznie
jako Księstwo Opolskie) ma bowiem genezę znacznie młodszą. Pierw-
8 Tamże, s. 17. Por. stanowisko historiografii czeskiej w tej sprawie: I. Korbelařová,
K územně správnímu členění Slezska před rokem 1740, „Slezský sborník”, 100: 2002,
s. 161­180; D. Gawrecki, Jest jeszcze inny Śląsk (Przyczynek do definicji i okre leń),
„Śląsk Opolski”, 11: 2001, nr 2, s. 14­22.
Współczesno ć
Ryszard Kaczmarek
Krzysztof Nowak
Pojęcie i granice
Górnego Śląska
w ujęciu
historiograficznym