Kronikarz a historyk Atuty i słabości regionalnej historiografii

nie najczę ciej wracali do przeszło ci sięgając po nadane przed wiekami
przywileje, gwarantujące ich uprawnienia ekonomiczne i prawne 5 .
Jednak najbardziej zainteresowany utrwaleniem, a raczej utrzymaniem,
resztek prestiżu był dwór książęcy ostatnich cieszyńskich Piastów.
W tym kręgu powstała najstarsza drukowana kronika cieszyńska, autorstwa
Eleazara Tilischa (1560­1612). Był on osobą dobrze obeznaną
z dziejami księstwa cieszyńskiego, gdyż w czasach regencji Katarzyny
Sydonii pełnił funkcje ochmistrza, a potem sekretarza jej syna, księcia
Adama Wacława. Uporządkował też zamkowe archiwum, dzięki czemu
był w stanie opracować kronikę książąt cieszyńskich wydaną we Freibergu
w Mi ni w 1588 roku 6 . Jego dzieło opisuje krótko dzieje Piastów
polskich, następnie górno ląskich, by przej ć do dziejów książąt cieszyńskich
z tej dynastii. Pisze m.in. o złożeniu przez nich hołdu królom
Czech w 1327 r., szerzej opisuje rządy Przemysława I Noszaka oraz
Przemysława II (w tym założenie w 1475 r. klasztoru franciszkanów).
5 Przykładem jest tzw. kronika Andreasa Micklera z 1760 r., który skre lił, na podstawie
przywilejów z archiwum miejskiego, zarys dziejów Bielska. Jednak podstawowym
celem dzieła było wykazanie, że jedynie posiadacze domów w centrum miasta
są jego pełnoprawnymi obywatelami (Die „Micklersche Chronik” das ist die Denkschrift
des Andreas Mickler von 1760. Eine Quellenschrift zur Bielitzer Stadtgeschichte,
eingeleitet von R. E. Wagner, Bielsko­Bielitz 1938; przedruk w: Das Buch der Bielitz-
Bialaer Chronika, hrsg. von R. E. Wagner, Posen 1938.).
6 Kurzer Vorzeichnüß Bericht und Auszug von dem Stammling und Ankunfft der Hertzoge
zu Teschen und Groß-Glogau, Freiberg 1588. O jego osobie B. Poloczkowa, Najdawniejsze
kroniki cieszyńskie, „Pamiętnik Cieszyński”, 7, Cieszyn 1993, s. 99­102.
Tradycja
Janusz Spyra
Od Tilischa
do Kaufmanna
i Gajdzicy