Download deel 2 - Textualscholarship.nl

59
Deze aanduiding geeft de pagina plus het paginacijfer aan. Een voorbeeld
kan dit verduidelijken. De kopij van gedicht nummer [r r 8] bevat
de aanduidingen `Lprima/fol. 8 3 ' tot en met `L4/fol. 86', hetgeen betekent
dat deze tekst gedrukt wordt als de eerste vier bladzijden van
katern L die de paginanummers 83 tot en met 86 dragen. De formaatsignaturen
zijn in de kopij aangebracht door degeen die ter zetterij het
calculatie-werk deed. Bij de voor deze bundel blijkbaar overeengekomen
vaste paginalengte van 3 o regels kon aldus exact vastgesteld worden
hoeveel vel papier er nodig was om de gehele kopij af te drukken. Als
de oplage was bepaald kon dus berekend worden hoe veel geld er in de
uitgave gestoken moest worden. De inkoop van papier vergde de grootste
investering in het drukkersbedrijf.I76
Ook de auteur heeft meegerekend. Hij heeft inderdaad zijn regels
geteld. In een aantal handschriften vinden wij namelijk rekensommen in
Huygens' hand die betrekking hebben op de lay-out van zijn gedichten.
I77 Vaak ook vinden wij in de kopij instructies voor de zetter. Ze
kunnen betrekking hebben op de mise-en-page, het te gebruiken lettertype
of ze kunnen de volgorde van de onderdelen in de kopij verduidelijken.
Huygens ontwerpt zelf de titelpagina's voor de verschillende afdelingen
in zijn verzameling. De ontwerpen voor de titels van de boeken r, II, iv
en vi zijn bewaard gebleven. Het is dan ook zeer waarschijnlijk dat de
gegraveerde én de typografische titel van de hele bundel door hem zijn
ontworpen.I78
Tijdens het persklaar maken neemt de schrijver zijn gedichten nog
eens door. In het variantenapparaat zijn de wijzigingen uit deze fase
apart aangegeven. Per gedicht is aldus geregistreerd wat Huygens wenste
te veranderen ten behoeve van de druk. Hier in deze inleiding wil ik
volstaan met het signaleren van enkele systematische ingrepen.
Voordat zijn teksten gedrukt worden, brengt hij in veel gevallen de
oorspronkelijke titel in overeenstemming met de plaats die het gedicht
ging innemen. Dit is vooral gedaan bij gedichten die onderdeel vormen
van een gedichtenwisseling zoals de zogenaamde `Schonckensonnettten'
[z9]–[ 3 0] of de correspondentie met Hooft [4 9]–[ 5 o] of met Van der
Burgh [I I z]. Deze gedichten krijgen titels als Mijne Antwoord, Weder-ant-
176 Gaskell 1974, 974,p p. 176-178.
177
Zie de gedichten g[29]–[34 3^ [36], 37^ 4^ I [821–[1o7], I I S en[119].
I
178
Zie voor de betekenis van de titelgravure g Schenkeveld-Van der Dussen 188b. 9 Huygens Yg
ontwierp p zelf ook de titelprenten p voor latere bundels als zijn 1 Momenta desultoria (KA XLVIII
fol. 2o6-2Io. Zie Hellin g a 162 9 plaat 109-114) ^p1 en Hofwijck I28 D 4. 4Zie de afbeelding gin
Zwaan 1977a, 977 ^ p. p VI).
INLEIDING