Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

OCMW 117
De voddenman “bewerkt” de betekenis zelf van de ritus. Ongetwijfeld zonder het te
beseffen gooit hij de fundamenten van de structuur overhoop zoals zij heimelijk in het
verloop van de ritus tot uiting komen.
Door het OCMW te vragen hem een vrachtwagen te kopen zodat hij vooruit kan komen in
een activiteit die hij gekozen heeft (en waarvoor hij niet altijd in orde is), vraagt hij de
celebranten om hem niet als een “mislukkeling” te ontvangen, maar als een individu “met
een wens”.
Door zijn durf voert hij in de overgangsrite weer de dialectiek in die elke samenleving
voortbrengt. Het is niet langer gewoon de structuur die berouw hebbende subjecten
voortbrengt, maar het is ook het subject dat, dankzij zijn mogelijkheden, de structuur mede
gestalte geeft.
Het optreden van de voddenman is niet naïef, hij (her)vat een dialoog die de grenzen van de
structuur kan doorbreken.
Onze gesprekspartners hebben ons ervaringen verteld waarin het OCMW positief op de
vraag van zo’n voddenman reageert. Uit vrees voor bedrog noemden ze het uitzonderlijke
en geïsoleerde gevallen. Voorts zijn hun vaststellingen aanmoedigend. Daar heeft zich een
overgang voorgedaan, waarbij het woord van het subject letterlijk werd genomen.
“Op een dag kwam een voddenman bij me met een wat ongewoon verzoek. Hij kreeg een
aanvullend inkomen. Hij zei ons: ‘als je me in één keer vier maanden aanvullend inkomen
uitbetaalt, koop ik een vrachtwagen en je hoort niet meer van mij’. Ik heb die uitzonderlijke
hulp aan het comité voorgelegd, dat ging niet gemakkelijk, maar het comité heeft het
aanvaard. Uiteraard is de raad bang voor een sneeuwbaleffect; daar die voddenman een
afzonderlijk geval was, lukte dat. En inderdaad, we hebben hem niet meer teruggezien.”
“Ik hoor graag het voorbeeld van de vrachtwagen of van de scharensliepwagen, ik ben
gevoelig voor zo’n vormen van gerichte hulp. Het is zo dat de twee personen die we in staat
hebben gesteld een vrachtwagen en een scharensliepwagentje aan te kopen niet meer bij het
OCMW zijn komen aankloppen. De mensen die die hulp gekregen hebben, hebben zich
kunnen redden. Het comité vreesde vooral dat we ze meteen terug zouden zien. Dat was niet
zo; en toch hadden zij bij ons een zeer zwaar dossier: tien jaar bestaansminimum, een
strafrechtelijk verleden... Zo’n gerichte hulp moet mogelijk blijven, ondanks de geringe
beschikbare middelen en de toenemende individuele hulp. We hopen dat we binnenkort weer
kunnen gaan denken aan collectieve, goed uitgekiende acties...”
Hoe uitzonderlijk en geïsoleerd die gevallen ook zijn, ze openen toch nieuwe wegen. Want
door in het risico te delen werd een uitvoeringspact gesloten tussen en voor beide partijen,
een weddenschap op de toekomst.
De voddenman spreekt in naam van alle anderen die willen dat de instelling hen begeleidt in
het vervullen van een levensbestemming die zij kennen, zelfs als die schuilgaat achter een
nederige behoefte. Ze vragen dat men oor heeft voor hun keuze en hun daarin steunt. Zij
eisen dat men deelt in het risico want uiteindelijk hangen de stabiliteit en de kracht van de
structuur af van hun welslagen.
“- Ik heb een bende kameraden die om het even wat zou doen om eruit te geraken! Er is
werk genoeg in de recyclage.
- En wat belet mensen zoals jij en je kameraden om je te organiseren en dat te doen?
- Met de kar is dat een beetje moeilijk, we zouden een opslagruimte moeten hebben waar we
rustig kunnen werken: hout zagen, machines herstellen, meubels restaureren. We zouden een