Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

ARBEID EN SOCIALE BESCHERMING 183
Vroeger waren alle tewerkstellingsmaatregelen die van de overheid uitgingen voorbehouden
aan uitkeringsgerechtigde volledige werklozen. Onder druk van diverse instellingen en
verenigingen is daarin verandering gekomen en genieten ook de bestaansminimumtrekkers
dergelijke voordelen. Maar in de praktijk levert dat niet veel op, er worden allerlei
voorwaarden en praktijken opgelegd. In Vlaanderen werd in 1990 in het derde arbeidscircuit
amper 1 plaats op 100 ingenomen door een bestaansminimumtrekker, terwijl 8
werkzoekenden op 100 van het bestaansminimum leven. Eveneens in 1990 had maar één
bestaansminimumtrekker op 250 een VDAB-opleiding gevolgd. Dit volgens de schattingen
van de Beweging ATD Vierde Wereld.
De tewerkstellingsmaatregelen ten gunste van bepaalde doelgroepen van werklozen vallen
vaak ten nadele uit van de andere werkzoekenden. Dat is met name het geval voor het
jongerenbanenplan. De armsten ondervinden daarvan eerder kwalijke dan gunstige
gevolgen. Niet alleen worden vactures massaal aan jongeren voorbehouden, maar bovendien
worden zelfs werknemers afgedankt en vervangen door jongeren waarvoor de werkgever
recht heeft op een RSZ-vermindering. Zo stelt men vast dat de acties die de OCMW’s
voeren in het kader van artikel 61 (waarbij een werkgever een steuntrekker aanwerft en het
OCMW bij overeenkomst een deel van de kosten draagt) nu minder succes kennen omdat ze
niet kunnen optornen tegen de voordelen die het jongerenbanenplan biedt.
S. werd ontslagen in de frituur-snack waar ze jaren werkte. Er kwam een jongere in de
plaats.
Een vrouw werd afgedankt en kreeg toevallig via de VDAB een vacature in handen van
haar voormalige werkgever. Ze kwam echter niet in aanmerking, omdat erbij stond
‘Jongerenbanenplan’. “Je bent tegenwoordig al te oud als je 30 bent!”.
Tegenover die georganiseerde concurrentie - we kunnen zelfs spreken van discriminatie ten
opzichte van de meest gemarginaliseerde werkenemers - werden volgende voorstellen
uitgewerkt in het kader van het Verslag:
• Het recht op de bescherming tegen werkloosheid, zoals het wordt
gedefinieerd door de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, moet
echt betekenen dat iedereen toegang heeft tot alle middelen die beschikbaar
zijn om werk te vinden. De afwezigheid van discriminatie ten opzichte
van de armste mensen moet echt worden verzekerd inzake oriëntatie,
vorming en werk.
• Om de discriminatie te beperken die de vrije werkzoekenden (zoals de
bestaansminimumtrekkers bijvoorbeeld) op het actieve arbeidsmarktbeleid
ondervinden ten opzichte van de uitkeringsgerechtigde volledige werklozen,
wordt voorgesteld om in de reglementeringen de term ‘werkloze’ te vervangen
door ‘‘elke werkzoekende’.
• VDAB, FOREM en ORBEM moeten elke werkzoekende op een zelfde manier
bijstaan, ongeacht zijn statuut (bestaansminimumtrekker, arbeids-ongeschikt,
gehandicapt, persoon zonder statuut). Dit geldt zowel voor de arbeidsbemiddeling
als voor de beroepsopleiding en de tewerkstelling. De geboden
hulp moet afgestemd zijn op de mogelijkheden van de persoon in kwestie. De
werkzoekende zou ook beter moeten worden ontvangen.
• De gelijke behandeling van alle werkzoekenden zou meetbaar moeten zijn:
de mate waarin ze genieten van verschillende hulpprogramma’s moet