Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

....of beheren
SCHULDEN 387
“Budgetbeheer” heeft een eerder dwingend karakter : de betrokkene staat zijn inkomen
geheel of gedeeltelijk af aan het OCMW om het te laten “beheren”. Het geld komt op een
budgetrekening. De maatschappelijk werker doet in overleg met de cliënt de nodige
stortingen om vaste kosten en schulden tijdig te betalen. Er rest de “schuldenaar” een
bepaald leefgeld.
“Budgetbegeleiding” berust op voortdurende samenspraak van de maatschappelijk werker
en de betrokkene, die zelf zijn/haar geld blijft beheren. Omdat de bestedingsvrijheid
onverkort blijft bestaan en er toch moet bespaard worden is zeker op langere termijn de
motivatie van de cliënt uitermate belangrijk.
Men zou beide begrippen weer kunnen verbinden aan de twee essentiële aspecten van
armoedebestrijding. Budgetbeheer wil een rustpunt bieden, een rustgevende periode zonder
al te grote financiële druk; het moet de situatie op korte termijn leefbaar maken, het legt met
andere woorden de noodzakelijke basis voor verdere begeleiding. Budgetbegeleiding kan
daarop verder borduren en geleidelijk de onderliggende problemen aanpakken door te
schakelen naar de samenleving : wonen, werk, opleiding, .... Vooral dit begeleidingswerk is
geen taak voor het OCMW alleen, maar voor het hele “algemeen welzijnswerk” op de eerste
lijn.
De Werkgroep Budgettering - opgericht door het OCMW Dilbeek (waarbij een tiental
OCMW’s aangesloten zijn) in het kader van dit Algemeen Verslag - besluit uit eigen
onderzoek in Vlaanderen dat ongeveer 70% van de “cliënten” in budgetbeheer terecht komt
en één kwart in budgetbegeleiding. Allicht is die eerder directieve aanpak een gevolg van de
reeds verregaande “crisissituatie” waarin men zich bij het OCMW aandient.
Maar hoe zwaar weegt nu die “verplichting” om zijn inkomen af te staan ? Vanuit de
OCMW ‘s wees men er in de dialoog op dat niet het bestaansminimum, maar eventueel wel
het bieden van bijkomende steun gekoppeld wordt aan de eis om zich aan het
“budgetbeheer” van het OCMW te onderwerpen. Het bestaansminimum blijft gewaarborgd,
maar de bijkomende steun wordt “actiever” ingezet.
“Dat budgetbeheer is soms noodzakelijk om betrokkene terug op het goede pad te
krijgen. Daarom moet dat budgetbeheer ook altijd gekoppeld worden aan een
degelijke budgetbegeleiding, waarin zo veel mogelijk samen budgettaire keuzes
gemaakt worden. Dat is zeker belangrijk voor de vitale behoeften”.
(Een groep OCMW-maatschappelijk werkers).
Met andere woorden : ook hier argumenteert men vanuit het OCMW dat de koppeling van
hulp en dwang tot vruchtbare resultaten kan leiden, als het echt ingebed is in de
hulpverlening.
“De meeste Sociale Comités van de OCMW’s maken een koppeling tussen de
verplichting in budgetbegeleiding te gaan en het toekennen van extra hulpgelden om
meer zekerheid te bieden dat de schuld wordt terugbetaald, om iedereen het gevoel te
geven dat het probleem eindelijk fundamenteel wordt aangepakt en dat het geld niet
meer in een bodemloze put geworpen wordt”.
Van de kant van de arme partners van het Verslag wordt vooral in die context van druk,
dwang, sancties, ... aangedrongen op stevigere waarborgen voor wie onder “budgetbeheer”
terecht komt.