Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

geregeld in contact geweest met verschillende diensten. Waarom werden er
bijvoorbeeld vanuit het OCMW niet meer inspanningen gedaan om zulke situaties te
voorkomen ? Wij krijgen dikwijls de ‘hete aardappel’ doorgeschoven. In zulke
omstandigheden is het uiterst moeilijk om medewerking van het gezin te bekomen, laat
staan om over hun persoonlijke problemen te praten. In feite komen wij steeds te laat.”
• Bij dringende situaties moet er onmiddellijk worden ingegrepen, maar er
mogen niet te snel definitieve beslissingen worden genomen.
Er zijn consulenten werkzaam zowel bij het Comité Bijzondere Jeugdzorg als bij de sociale
dienst van de Jeugdrechtbank. In de praktijk zien de betrokken gezinnen meestal het
onderscheid niet tussen deze twee soorten consulenten. Sedert enkele jaren is de werking
van het Comité Bijzondere Jeugdzorg duidelijker gescheiden van de Jeugdrechtbank.
Men kan alleen in dringende gevallen of via de Bemiddelingscommissie verwijzen naar de
jeugdrechtbank. De taak van de consulent van het comité is te vermijden dat het tot een
gedwongen plaatsing komt. Vòòr deze wetswijziging gebeurde het zeer vaak dat een dossier
van het comité naar de jeugdrechtbank werd doorgegeven. Daardoor kreeg het comité het
beeld van een soort “voorportaal” van de jeugdrechtbank.
Arme gezinnen zien echter meestal het verschil niet. Voor hen is elke consulent de
vertegenwoordiger van een bedreigend systeem, de rechtstreekse oorzaak van de plaatsing.
Het is met andere woorden niet omdat de beleidsmensen een nieuw kader creëren, dat de
betrokken gezinnen plots een andere ervaring en beeldvorming gaan hebben. Controle en
begeleiding moeten ook hier duidelijk gescheiden worden.
De rol van de consulenten (advies aan de jeugdrechter) is dermate beslissend dat ernstig
moet overwogen worden :
1/ of de deskundigheid van de consulent voldoende up to date is (wordt de affectieve band
ouders-kinderen voldoende ernstig genomen ?) en in overeenstemming met de hedendaagse
psychologische en pedagogische inzichten (cfr. Ghesquière, Nagy, Verhellen e.a.).
2/ of de eigen normenpatronen en emotioneel gekleurde (voor)oordelen van de consulenten
ten aanzien van de ouders en het milieu hun adviezen niet al te sterk beïnvloeden.
• De rol van de consulenten is van onschatbaar belang. Het is absoluut noodzakelijk dat men
aan de gezinnen het onderscheid tussen het Comité Bijzondere Jeugdzorg en de
Jeugdrechtbank in al zijn facetten duidelijk maakt en ook in praktijk brengt.
* De Jeugdrechter : van boeman tot vertrouwenspersoon
GEZIN 55
De jeugdrechter is voor vele arme gezinnen een “onbereikbare” figuur, die zeer ingrijpende
beslissingen neemt. Er bestaat tussen beide een zeer grote afstand.
“Ik was bang om in discussie te gaan met de jeugdrechter, toen hij besliste om mijn
kinderen te plaasten. Ik had immers zelf een strafblad”.
“De jeugdrechter werd in de instelling waar ik als kind geplaatst werd als een soort
‘boeman’ afgeschilderd; hij werd gebruikt om ons angst aan te jagen. Dat bevordert