Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

speelbal. De wet is hierover onduidelijk en dient aangepast. De wet Onkelinkx heeft dit
zeker niet eenvoudiger gemaakt. Ruimdenkende OCMW’s worden een aantrekkingspool.
Een voorstel is om OCMW’s te verplichten om hulp te geven. Het OCMW kan procederen
tegen het andere OCMW. De cliënt dient hiervan verlost te worden.
Positieve praktijkvoorbeelden
• Toenadering vanuit de armsten
Centrum Kauwenberg : zelf naar de hulpverlening toestappen en de drempels
verlagen
Onder de titel “Werkwijze en toegankelijkheid van diensten” startte Kauwenberg in
1986 een opbouwwerkproject. Er werd vertrokken van een gemeenschappelijke
ervaring : veel arme gezinnen hebben te maken met diensten en instellingen (“de lijst
is zonder meer indrukwekkend en sterk uiteenlopend”). Het OCMW staat aan de kop,
maar ook mutualiteiten, ziekenhuizen, onthaalcentra, centra voor geestelijke
gezondheidszorg, PMS-centra, centra voor maatschappelijk werk, VDAB, Comités
voor Bijzondere Jeugdzorg, jeugdrechtbanken, huisvestingsdiensten, enzovoort
worden vermeld.
Mensen uit allerlei soorten hulp- en dienstverleningen hebben, doorheen vele jaren
opleiding en ondervinding, ons willen helpen. En toch lukte dit dikwijls niet. Al te
veel zegden wij ‘ja’ en dachten we ‘neen’ of zoals iemand onder ons het zei :
“luisteren we naar hen met een gebalde vuist in onze zak”. Dikwijls voelden we ons
beleerd, de les gelezen en vernederd. Zij wisten voortdurend alles beter, zegden ons
hoe het moest. En toch, wij konden niet zonder hen...
Er werd een brug geslagen naar deze organisaties. Met kleine groepjes werden via
verschillende sporen (PMS, geestelijke gezondheidszorg, OCMW) stapsgewijze
afspraken gemaakt en bezoeken afgelegd. Tegenbezoeken vonden plaats. De
kennismaking, een echte dialoog en een rustige ontmoetingssfeer deden de muur van
wederzijds wantrouwen langzaam afbrokkelen. Concreet gaf het project van
Kauwenberg onder andere in de Dienst voor Geestelijke Gezondheidszorg aanleiding
tot een aantal methodische veranderingen (drempelverlagende maatregelen, aangepast
afsprakensysteem, hogere frequentie huisbezoeken, actief stimuleren van de
hulpvrager, persoonlijkere omgang met de armen, intake en behandeling door één
vertrouwenspersoon laten gebeuren, enzovoort.
De Cirkel : met vier OCMW’s op zoek naar nieuwe hulpverleningsmodellen
OCMW 97
Vertrekkend van gelijkaardige ervaringen als Centrum Kauwenberg, besloot De
Cirkel in 1991 een actie-onderzoeksproject op te zetten onder de veelzeggende titel :
“OCMW, neem onze rechten ter harte !”. Met een veertigtal gezinnen werd de
OCMW-hulpverlening doorgelicht. Nadien werden door de armen zelf een aantal
veranderingsvoorstellen geformuleerd om deze hulpverlening efficiënter en vooral
menselijker te maken. Er wordt nagegaan welke impact de uitwerking van de
veranderingsvoorstellen heeft op vier niveaus : hulpvrager, hulpverlener, OCMWraad
en hoger beleid. Het voorbereidend werk heeft overtuigend bevestigd dat, als
men beroep doet op de positieve krachten van kansarmen, een authentieke
samenwerking mogelijk wordt tussen hulpverlener en hulpvrager. De deelnemende
OCMW’ s zijn : Borgerhout, Kontich, Gent (Ledeberg en Sint-Amandsberg).