Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

De cultuur is niet enkel een comsumptiegoed dat dient om vrije tijd op te vullen. Het is
bovenal een investering in mensen. Communicatie en partnerschap worden erdoor mogelijk.
“Men crepeert van eenzaamheid en verveling vooraleer te creperen van de honger” drukt
daarom minder een tijdelijk psychisch onbehagen uit, dan wel een totale weerloosheid. Het
spreekt de verwachting uit dat een extreem isolement gekeerd moet worden. Omdat de
culturele armoede doorwerkt op alle levensdomeinen en er de grond van is, bewerkt het een
veel diepere uitsluiting dan de economische armoede.
C u l t u u r i s g een luxe.
H e t b e h o o r t w e z e n l i j k t o t h e t m e n s e l i j k l e v e n .
De culturele armoede is wellicht de zwaarste vorm van uitsluiting.
• Cultuur als een grondrecht
In samenhang met de andere concrete grondrechten, die telkens één aspect van het leven als
een fundamenteel recht omschrijven, wil het recht op cultuur aan elke mens de garantie
bieden zich volledig te kunnen ontplooien, ook wat betreft zijn levensvisie, ideeën,
gedachtengoed, vrijheid van mening en uitdrukking van zijn betrachtingen.
Artikel 23 van de Belgische Grondwet verklaart :
“Ieder heeft recht een menswaardig leven te leiden.
Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel, rekening
houdend met de overeenkomstige plichten, de economische, sociale en culturele rechten,
waarvan ze de voorwaarden voor de uitoefening bepalen.
Die rechten omvatten inzonderheid :
5. het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing.”
(Belgisch Staatsblad 17.02.1994)
Art. 19 : De vrijheid van eredienst, de vrije openbare uitoefening ervan, alsmede de
vrijheid om op elk gebied zijn mening te uiten, zijn gewaarborgd, behoudens
bestraffing van de misdrijven die ter gelegenheid van het gebruik maken van die
vrijheden worden gepleegd.
Art. 22 : Ieder heeft recht op de eerbiediging van zijn privé-leven en zijn gezinsleven,
behoudens in de gevallen en onder de voorwaarden door de wet bepaald.
Art. 27 : De Belgen hebben het recht van vereniging ; dit recht kan niet aan enige
preventieve maatregel worden onderworpen.
• Titel en verantwoording
CULTUUR 296
Reeds van bij de voorbereidende contacten om een dialoog-werkgroep rond dit tema op te
starten, werd intens gediscussieerd over de invulling van het begrip “cultuur”. De levendige
discussie zegt reeds iets over de dynamiek van de werkgroep. De oorspronkelijke titel “recht
op socio-culturele participatie” werd meteen door de deelnemers omgebogen naar het veel
ruimere en geëngageerde : “recht tot deelname, bijdrage en opbouw van het culturele
leven”.
Op de eerste plaats drukken de deelnemers hiermee uit dat cultuur in ruime zin begrepen
moet worden. Het gaat hier zowel over gewoonten, ideeën en leefstijlen als over de manier
waarop deze uitgedrukt worden, onder meer in verschillende kunst- en expressievormen.