Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

eenheden nieuw leven in geblazen. Deze eenheden bestaan uit een maatschappelijk werker,
een psychiater en een psycholoog en staan in voor de individuele begeleiding van de
veroordeelden met het oog op een kansrijkere sociale reïntegratie. In 16 gevangenissen
werden dergelijke eenheden (her)opgericht.
In februari 1994 werden tenslotte Samenwerkingsakkoorden afgesloten tussen de Minister
van Justitie en de Ministeries van de Gemeenschappen met het oog het verbeteren van de
maatschappelijke dienstverlening aan de gedetineerden en hun naastbestaanden. In het
verlengde daarvan werd door de Vlaamse Regering beslist een Interdepartementale
Commissie (bestaande uit vertegenwoordigers van de departementen welzijn,
gezondheidszorg, cultuur, onderwijs en werkgelegenheid) op te richten met als opdracht een
inventaris te maken van de wijze waarop de maatschappelijke dienstverlening van de
Vlaamse Gemeenschap de gedetineerden bereikt en voorstellen te doen ter optimalisering
daarvan.
Zo te zien werd, zij het slechts zéér recent, in niet geringe mate tegemoetgekomen aan de
aanbevelingen van de Koning Boudewijnstichting van 1983. Het kader werd geschapen
voor een andere benadering van criminaliteit met daarbinnen principieel véél ruimte voor
niet-vrijheidsberovende sancties en voor een meer gepersonaliseerde aanpak.
• De diverse maatregelen moeten streng worden geëvalueerd. De gedetineerden en
de andere direct betrokken personen moeten bij die evaluatie worden betrokken.
4. Werk in uitvoering : er is nog veel te doen !
• Inleiding
RECHTSBEDELING 372
Het lijkt erop dat inzake de toegang tot het recht, heel wat stappen gezet zijn. Het werk is in
uitvoering, maar het is lang niet af.
Hoewel verfrissende ideeën gestalte krijgen, blijven ze beperkt tot paradepaardjes,
experimenten, die soms snel doodbloeden, dikwijls lijden aan een permanent zuurstoftekort,
en meestal geen structureel vervolg vinden.
Zo blijken de vertegenwoordigers van het gerecht (magistraten, advokaten,
politiefunctionarissen, gerechtsdeurwaarders) en de hulpverleners van de cruciale
voorzieningen (zoals het OCMW) hun bemiddelingsrol ten opzichte van de arme personen
moeilijk te kunnen waarmaken.
De substantiële verhoging van de financiële middelen voor rechtshulp gaan bijna uitsluitend
naar het aanbod van de rechtshulp (bv. de vergoeding van advokaten-stagiairs) en
omzeggens niet naar de vragers : de rechtszoekenden.
De samenwerking tussen eerste en tweedelijnsrechtshulp is quasi onbestaande; de bureaus
voor consultatie en verdediging zijn over het algemeen onbereikbaar en het systeem om
rechtsbijstand en bijstand van een pro deo advokaat te bekomen, administratief loodzwaar.
De gerechtstaal en de diensten die het gerecht aan de rechtszoekende aanbiedt, zijn
nauwelijks gebruiksvriendelijker geworden.
De redenen voor de trage en moeizame veranderingen op het vlak van de rechtshulp liggen
veel dieper, en zijn structureel ingebakken in het rechtshulpsysteem zelf.