Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

“De hoge werkloosheid, de drastische besparingen in de sociale zekerheid en de wankele
gezinsstructuren hebben geleid tot uitzonderingspraktijken, die ogenschijnlijk de armen ten
goede kwamen maar hen in werkelijkheid een statuut hebben gegeven in de schaduw van de
mensenrechten.”
(Beginselprogramma Solidarité en Plus, Pauvreté en Moins, al in 1987.)
Vooruitgang
Met dit Verslag tonen de mensen die in armoede leven aan dat zij het zijn die in het gevecht
tegen de armoede door hun dagelijkse strijd en hun actieve verzet in de voorste gelederen
staan. Uit hun woorden blijkt dat vrijheid een ijdel begrip is als er niet een aantal rechten -
en bijgevolg ook gelijkheid van rechten - wordt gerespecteerd.
De hulpverleners kregen de gelegenheid om te vertellen hoe zwaar de hun toevertrouwde
taak kan wegen, met name “de crisis beheren, want een maatschappijproject dat verder
reikt, is er niet”, en dat terwijl men hun toch steeds weer vraagt gestalte te geven aan de
collectieve solidariteit. Ze klagen over hun “ellendige positie” als werknemers die de
“uitkeringstrekkers zwijggeld moeten betalen in de vorm van het bestaansminimum”. Hun
moeilijke positie - dicht bij de mensen die in armoede leven en toch op een afstand - en hun
taak om de “ellende van de wereld” te lenigen terwijl ze goed beseffen dat de Staat er
symbolisch en financieel niet meer in investeert, maken hun werk bijzonder zwaar. In de
ellende van hun ‘cliënten’ zien ze vaak hun eigen moeilijke positie weerspiegeld.
Dit Verslag moet zorgen voor vooruitgang, omdat de regering, die de opdracht aan twee
partners heeft toevertrouwd, een dialoog tot stand wil brengen.
Het wordt een moeilijke dialoog tussen mensen die eerst enkel kunnen spreken over hun
lijden en hun strijd om het bestaan, en mensen die bij de betrokken overheidsdiensten
zorgen voor de uitvoering van het beleid inzake maatschappelijke hulp, huisvesting,
werkgelegenheid, gezondheidszorg,...
Hoe kunnen die beide partners, uitgaand van wat ze gemeen hebben, elkaars belangen en
projecten onderschrijven en met de andere betrokkenen de nodige verbintenissen aangaan
om de mensen die in armoede leven uit hun isolement te halen en te laten zien dat hun
verlangens niets marginaals hebben, maar te maken hebben met maatschappelijke keuzes ?
Hoe kunnen we uitgaan van de verwachtingen en niet van de gebreken, en zo tot een totaal
andere kijk komen ? Hoe voeren we een maatschappelijk debat waarin ook aandacht is voor
het standpunt van degenen die nooit hun stem kunnen laten horen?
Dat zijn de vragen waarop bij het ontstaan van het Verslag getracht wordt een antwoord te
vinden.
• Een dialoog
INLEIDING 15
Een dialoog die aanleiding zal geven tot de vraag met welke burgers we de armoede terug kunnen
dringen. Misschien is het namelijk niet de Staat die ontmanteld wordt, maar zijn het de burgers die
het opgeven, die weigerachtig staan tegenover de herverdeling van arbeid en inkomen...
Fundamenteel in een democratie is ongetwijfeld de vraag naar de aanvaardbaarheid: in
een democratie kun je alleen iets bereiken als de meerderheid van de bevolking de