Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

* Angst en bedreiging
Bij gezinnen die in armoede leven is de angst voor de plaatsing van hun kinderen constant
aanwezig.
“Ik ben uit mijn huis gezet; zal de jeugdrechter nu mijn kinderen plaatsen ?”
“Als men ons zegt dat men ons zal helpen, worden we onmiddellijk bang dat ze onze
kinderen zullen afnemen”.
“Als we niet naar de instanties durven toestappen, dan is dat omdat we bang zijn voor
dwang en dreigementen. We zijn bang dat men ons zal zeggen : “Als het niet betert,
zullen we uw kinderen plaatsen”
Merkwaardig is dat ook bij vele functionarissen van plaatsende instanties angstgevoelens
worden uitgesproken : de angst dat het kind iets zou overkomen (vaak gevoed door een
gebrek aan kennis over armoede), de angst om door collega’s of oversten veroordeeld te
worden omdat men een situatie ongemoeid laat.
Het resultaat hiervan is een grondig verstoorde relatie tussen arme gezinnen en hulpverleners
of functionarissen van het systeem van bijzondere jeugdzorg. Er is wederzijds
wantrouwen en een gebrek aan openheid. Gezinnen houden uit angst informatie achter, wat
dan weer leidt tot verhoogde argwaan. Een vicieuze cirkel.
In zulke situaties van wederzijdse angst, ontstaan er vaak overhaaste beslissingen tot
plaatsingen.
* Schuld
GEZIN 48
Wanneer hun kinderen geplaatst worden, wordt dit door de ouders steeds als een bestraffing
ervaren. Talrijke getuigenissen wijzen erop dat een plaatsing zowel door de kinderen als de
ouders als zeer ingrijpend beleefd wordt.
“Je kinderen niet thuis hebben, is de grootste vernedering die je als moeder of vader wordt
aangedaan. Het is vernietigd worden in je eigen voortbestaan”.
Schuldgevoelens worden gemakkelijker “gekweekt” in individuele relaties tussen
hulpverleners en hulpvragers.
• Door in groepen te werken (groepsbegeleiding, ouder- en kindergroepen,...)
kan men het beschuldigen vlotter vermijden. Dit kan enkel een
emancipatorisch effect hebben indien op lange termijn wordt gewerkt.
De beschuldiging van de ouders is ook vaak het enige wat nog rest, omdat men vrijwel geen
aandacht besteedt aan de inspanningen die de arme gezinnen leveren om hun eigen situatie
te verbeteren.
“Ik kreeg zeer jong een kind. Het werd geplaatst. Toen ik trouwde, kon ik het kind niet
terugkrijgen. Na heel wat onderzoeken, werd ik eindelijk erkend als moeder van mijn
kind, maar het bleef geplaatst in die instelling van religieuzen. Ik hield veel van mijn
kind, maar ik had de indruk dat de religieuzen mij wilden ‘straffen’ voor de ‘fout’ die
ik begaan had. Ze bleven de voogdij over mijn kind behouden. Ik kon daar niets meer
aan veranderen. Ik moest zelfs 2/3de van de kinderbijslag aan de instelling afstaan,
zonder enig recht op mijn kind te hebben”.