Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

Een dergelijk systeem van collectieve solidariteit tussen de economische en de
sociale actoren bestaat momenteel al bij de gas- en elektriciteitsmaatschappijen.
Al deze oproepen van de arme burgers om - zowel in de individuele dienstverlening als in
een “collectief partnerschap” - aan hun kant te blijven staan, wordt pas echt en in alle
duidelijkheid op de proef gesteld in scherpe conflictsituaties. Als conflicten uiteindelijk
beslecht dreigen te worden met allerlei juridische stappen, met dreigend beslag, met gele
aanplakbrieven, ...
Vooral op dat moment wordt wie in armoede leeft, wie om welke reden dan ook onder
schulden bedolven werd, ook nog verpletterd door een wirwar van dreigende sancties; een
heel gebeuren waar hij of zij niet de minste greep meer op heeft. Het is dan ook geen toeval
dat De Cirkel bijzondere aandacht opbracht voor het deurwaardersbeslag en een dossier
publiceerde onder de veelzeggende titel : “En vergeef ons onze schulden, zoals ook wij
vergeven aan onze schuldenaren”.
• Over beslag, beslagenen en deurwaarders
SCHULDEN 390
Als ten gevolge van een ononverkomelijke schuldenlast conflictsituaties dreigen zou het
welzijnswerk - de OCMW’s en de private diensten - er als de kippen moeten bij zijn om
door schuldbemiddeling erger te voorkomen. Maar helaas beschikken al deze sociale
diensten over onvoldoende middelen om preventief te kunnen werken, zodat de
overgekrediteerden zich meestal “rijkelijk laat” met hun compleet verziekte financiële
toestand komen aandienen voor bijstand. Op dat moment werd de zaak door de schuldeisers
vaak al op de spits gedreven door juridische stappen. Soms is men al eenzijdig in een
rechtsprocedure verwikkeld die bijkomende kosten meebrengt en de toestand helemaal
uitzichtloos maakt.
Een recente studie van de UFSIA (1994), waarbij een dertigtal gerechtsdeurwaarders
uit het Antwerpse bij een steekproef betrokken werden, heeft aan het licht gebracht
dat de gemiddelde inzet van de in te vorderen schuld waarvoor een deurwaarder
wordt ingeschakeld nog geen 40.000 F bedraagt. Niet eens de helft van de
gedwongen verkopingen kent een bevredigende afloop. Openbare verkopingen lossen
het probleem niet op : de tekorten na beslag lopen op van 13 tot 97 % van het
verschuldigd bedrag. De conclusie van de onderzoekers is dan ook dat noch de
schuldeiser, noch de schuldenaar voordeel hebben bij dergelijke dwangprocedures.
Precies door het beslag wordt de schuldvordering nog eens vermeerderd met
gerechts- en deurwaarderskosten en komen de “kleine schuldenaars” in een
schuldenlawine terecht.
Niemand heeft baat bij dergelijke ontwikkelingen. De terugkerende vraag is dus : hoe wordt
dit vermeden, ook nog op dat laatste nippertje ? Als preventie, budgetbegeleiding,
schuldbemiddeling, ... geen juridische procedure kon vermijden, dan moet toch een feitelijk
beslag door deurwaarders zo lang mogelijk vermeden worden.
De OCMW-Werkgroep “Budgettering en schuldvorming” (subgroep conflictsituaties)
zocht in het kader van dit Algemeen Verslag naar mogelijkheden om de eigen bemiddelende
opdracht beter te kunnen opnemen. Men stelt onder meer vast dat de consument op basis
van de Wet op het consumentenkrediet (art.38 1) via een aangetekende brief aan de
Vrederechter betalingsfaciliteiten kan vragen. Maar dat kan niet meer als bij de rechter een