Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

ARBEID EN SOCIALE BESCHERMING 188
In Brussel werd een jonge werkloze geschorst omdat hij zijn studies hervat had: “Als
je werkloos bent, mag je echt niets meer doen.”
Mensen van de Vierde Wereld die als vrijwilliger in een restaurant van Poverello
werkten, werden opgeschrikt door controles.
Iemand was naar de rommelmarkt gegaan om spullen uit zijn huis te verkopen omdat
hij in geldnood zat. Hij werd door de VDAB op het matje geroepen.
“Ik woonde in een caravan en maakte er zelf een houten terrasje aan om niet in de
modder te staan. De vakbond zei me dat ik dat niet mocht doen.”
“Ik kreeg een papier van de Volkshuisvesting dat ik mijn hof proper moest maken. Ik
kreeg commentaar van iemand die wist dat ik stempelde.”
“Mijn broer kreeg een opmerking dat hij zijn huis niet mocht kuisen.”
“Uiteindelijk mag je niets anders doen dan geld uitgeven om je tijd door te brengen.
Op die manier ben je meer kwijt als je stempelt dan als je werkt.”
Y. is uitkeringsgerechtigde volledige werkloze. Een storm heeft het dak van zijn huis
beschadigd. De verzekering betaalt niet, omdat het gezin om budgettaire redenen had
beslist de verzekeringspremie niet te betalen. Y. beslist dan maar om zelf zijn dak te
herstellen. Hij werd aangegeven en zal nu voor onbepaalde duur worden geschorst en
geen werkloosheidsuitkeringen meer ontvangen.
Door veranderde gezinssituaties - denk aan echtscheiding, uit elkaar gaan,
éénoudergezinnen, nieuw gevormde gezinnen - is het soms moeilijk geworden
om de huidige werkloosheidsreglementen toe te passen, zeker wat het begrip
samenwonende aangaat. Dat het principe van de individuele
werkloosheidsverzekering op de helling wordt gezet, is bovendien een
handicap bij het beheren van bepaalde werkloosheidsdossiers. Omgekeerd
vragen de armsten zich ook wel af hoeveel het huidige controlesysteem kost
en of er geen andere, soepeler aanpak van de misbruiken mogelijk is: het
schorsen van vervangingsuitkeringen werkt het zwartwerk in de hand.
In het actievoorstel voor de overheid wordt hier gepleit voor erkenning van
het burgerschap van de werkzoekenden. Dat betekent erkenning van ieders
recht op burgerschap door het uitoefenen van een nuttige activiteit, ook
buiten de formele arbeidsmarkt.
• De werkzoekenden moeten beter worden geïnformeerd over wat ze wel en
over wat ze niet mogen doen.
• Er moeten menselijke regels komen in verband met huishoudelijk werk en
het werk dat de werkzoekenden privé mogen doen.
• Als ze een aantal voorwaarden naleven, moeten de werklozen het recht
hebben om zich nuttig bezig te houden, om buiten de arbeidsmarkt
interessante activiteiten te doen - zonder dat hun uitkering in het gedrang
komt - zoals studeren, vrijwilligerswerk, hulp in het gezin. Werklozen moeten,
net als de werkenden, recht hebben op een loopbaanonderbreking.
• Al wie sinds een bepaalde tijd werkloos is, moet het recht op een opleiding
kunnen opeisen. Die opleiding moet niet alleen professioneel gericht zijn,
maar moet ook voor het persoonlijke leven waardevol zijn, in het kader van