Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

In de dialoog stonden de armen, de hulpverleners en al wie een zware verantwoordelijkheid
draagt in deze materie heel dikwijls zij aan zij. Twee belangrijke aspecten vragen onze
aandacht bij het afronden van dit sleutel-hoofdstuk. Vooreerst is er het pleidooi voor een
radikale heroriëntering van de Bijzondere Jeugdzorg. Verder de oproep tot bezinning over
de kern van de zaak : waar worden de belangen van het kind echt geschaad en waar deze
van het gezin in zijn geheel ?
• Andere oriëntaties voor de Bijzondere Jeugdzorg
Men kan verschillende wegen opgaan : de werkgroep heeft heel wat suggesties
geformuleerd die erop gericht zijn om de Bijzondere Jeugdzorg beter te maken,
aanvaardbaarder als partner om met de arme gezinnen samen te werken. Maar men kan de
discussie ook verruimen, een fundamenteel debat aangaan en het systeem van de Bijzondere
Jeugdzorg op zich in vraag stellen.
=> Een eerste denkpiste
1/ Het potentieel van de Bijzondere Jeugdzorg is erg groot. Er zijn vele mogelijkheden om
gezinnen intensief te begeleiden. In de praktijk is er echter een zeer grote versnippering. In
het ganse proces van een plaatsing - wat voorafging, de plaatsing zelf, het gescheiden
verblijf van ouders en kinderen, de terugkomst,... - zijn steeds andere diensten
verantwoordelijk.
2/ De instellingen waar de geplaatste kinderen verblijven, hebben ook hun belangen. Zij
worden immers betaald per “bed”. Om te kunnen renderen hebben zij behoefte aan
voldoende plaatsingen. Om zulke perverse effecten te vermijden, moet werk gemaakt
worden van een ander financieringssysteem voor de instellingen.
Maar ook de pleegzorg (plaatsingen in gezinnen) ontsnapt niet aan deze dynamiek. Niet alle
gezinsplaatsingsdiensten zijn geneigd om met de natuurlijke ouders te werken. Deze
diensten worden ook gefinancierd op basis van het aantal plaatsingen. Het zou logischer zijn
dat plaatsingsdiensten gefinancierd werden op basis van het aantal gerealiseerde terugkeeracties,
de steun die men aan het thuismilieu geeft, het organiseren van steungezinnen of
coaching-gezinnen, en dergelijke meer.
3/ Soms is er geen andere mogelijkheid dan plaatsing, omdat alternatieve begeleidingsmogelijkheden
ontbreken. Bij de bestaande thuisbegeleidingsdiensten heeft men dikwijls
lange wachtlijsten.
• Enkele voorstellen in dit verband :
• Er moet dringend meer werk gemaakt worden van vormen van begeleiding
en ondersteuning, waarbij de kinderen in het gezin blijven leven.
• Uitbreiding van de thuisbegeleidingsdiensten.
GEZIN 66
• Uitbreiding van dagcentra, met bijzondere aandacht voor de opvang van
zeer jonge kinderen en hun ouders.
• Oprichting van opvanghuizen voor gehele gezinnen (momenteel zeer
gering in aantal). Daardoor kan men vermijden dat gezinnen die in armoede
leven of die “op straat staan” uiteengerukt worden, omdat de gezinsleden in
aparte opvangtehuizen terechtkomen.