Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

de persoon bij de arts vaak ook een erkenning van de ziektetoestand zoekt en niet enkel de
middelen om genezing te bereiken.
Artsen vinden het vaak moeilijk om zich te identificeren met die rol van tussenpersoon
tussen de maatschappij en de persoon. Misverstand wanneer het ziekenhuis als toevlucht
wordt gebruikt wanneer men geen houvast meer heeft en het medisch en paramedisch
personeel vindt dat het geen sociale beschermingsrol moet spelen maar wel een technische,
therapeutische rol.
Misverstand in de interpretatie van het veelvuldig beroep dat wordt gedaan op de
spoedgevallendiensten van ziekenhuizen, gedrag dat de wil kan uitdrukken om te
ontsnappen aan de sociale controle van de gezondheidssector. De sociale blik weegt zwaar
op alle armen.
Dit gewicht van de sociale blik veroorzaakt een heuse beroving van het lichaam. Ik ben niet
langer meester van mijn lichaam, beslis niet langer meer wanneer ik hulp nodig heb om dit
lichaam fit te houden of opnieuw fit te maken : het is de druk van de buurman, de blik van
de sociale werker, de evaluatie van het OCMW, de dreiging van een interventie van de
rechtbank die ons doet handelen en die vaak tegenstrijdig zijn.
Wanneer de armste onder ons van zijn lichaam beroofd wordt, heeft hij paradoxaal genoeg
de indruk dat hij wordt teruggevoerd tot dat lichaam. Hoe armer men is, hoe meer behoefte
men heeft aan zijn fysiek vermogen om te werken en te overleven, hoe meer behoefte men
heeft aan zijn lichaam om te communiceren, om zich uit te drukken.
(Uittreksel uit het Forum “De toekomst voorbereiden met de Vierde Wereld”, Brussel, december 1987.)
Kunnen luisteren naar de klachten en vragen over gezondheid van mensen die in
verschillende aspecten van hun leven met armoede te maken hebben, veronderstelt voor elke
interveniënt, of hij nu maatschappelijk werker, verpleger of arts is, ontvankelijk te kunnen
zijn voor alle levensproblemen die de zieke in zich draagt, te kunnen bepalen wat onder zijn
bevoegdheid of die van andere interveniënten valt - om tot een goede coördinatie met die
anderen te komen - om met hen te communiceren en het werk te evalueren dat moet worden
verzet samen met de personen of gezinnen die armoede beleven.
“Indien niet gewerkt wordt aan de ontvankelijkheid van elke persoon en de coördinatie
tussen iedereen, lopen we de kans dat de gebruiker “opgesloten” blijft - of “zichzelf
opsluit”- in de specialiteit van de ene of de andere; iedereen kan de symptomen van een
vaak moeilijk te begrijpen en te begeleiden leven immers “medicaliseren” of “socialiseren”.
Het opzetten van coördinaties wordt in de feiten echter te vaak vertaald in een ernstige
schending van de privacy, doordat aan verschillende teams vertrouwelijke mededelingen
doorgegeven worden die aan één bepaalde persoon toevertrouwd werden, in wie men
vertrouwen stelde ... De gezinnen die grote armoede kennen hebben de sociale werkers en
de beroepsmensen uit de gezondheidswereld aangemaand diep na te denken over de noties
van privacy, medisch geheim, beroepsgeheim, ... die volgens hen, ook moeten gerespecteerd
worden in de relaties tussen professionals. Hoe kan men immers iemand vertrouwen zonder
dergelijke waarborg ?
• Recht op gezondheid : totaliteit en onderlinge afhankelijkheid
GEZONDHEID 138
Dient men te herhalen, zoals H. PEEMANS-POULLET het reeds onderstreepte in het
bericht “Gezondheid en Armoede”, dat het onbillijk zou zijn onder de kansarmen het
individuele vermogen te willen versterken om zich te verzetten tegen “agressie”, of hinder,