Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

• INLEIDING
Net zoals bij het thema “Toegang tot de rechtsbedeling” werd het probleem van
schuldvorming en beslag oorspronkelijk behandeld in het eerste hoofdstuk, waar het onder
de rubriek “Recht op welzijn” een plaats vond onder de subtitel “Struikelblokken die het
welzijn in de weg staan”. Na lectuur van de eerste versie van het Verslag hebben enkele
partners de wens uitgesproken om dit thema uit het betreffende hoofdstuk te lichten en voor
te stellen onder de vorm van een bijlage bij deel 2.
De redenen hiertoe zijn meervoudig. Vooreerst werd opgemerkt dat in de dialoog-werkgroep
die rond dit thema werd opgericht, het minst arme gezinnen en verenigingen waar arme
personen het woord nemen, vertegenwoordigd waren. Dit heeft - opnieuw - alles te maken
met de te korte tijdsduur waarbinnen de dialoog zich heeft moeten afspelen. De arme
partners moesten keuzen maken en hebben zich sterker geëngageerd rond andere thema’s.
Een tweede reden is dat het probleem van schulden, overkredietering, beslag, enzovoort...
een veel ruimere fractie van de bevolking betreft dan alleen de mensen die in armoede
leven. In die zin is het onderwerp vrij algemeen behandeld en wordt het verruimd tot alle
personen en gezinnen die - al dan niet als gevolg van schulden - in bestaansonzekerheid
verkeren.
Een derde reden tenslotte is de soms vrij technische aard van de hier behandelde
onderwerpen.
Deze voorafgaande opmerkingen duiden aan dat dit thema een verdere opvolging verdient,
waarbij de problematiek van schulden en beslag méér zou kunnen worden toegespitst op de
specifieke moeilijkheden die de armste gezinnen op dit vlak ervaren.
Deze bijdrage handelt niet alleen over krediet en schulden. Er worden tevens kanttekeningen
geplaatst rond de door een aantal OCMW’s opgezette initiatieven met betrekking tot
budgetbegeleiding en budgetbeheer. Tot besluit wordt bijzondere aandacht besteed aan het
beslag, waarbij het optreden van de gerechtsdeurwaarders en de zinvolheid van dergelijke
procedures ter sprake komen.
Dat al wie op het bestaansminimum of een ander vervangingsinkomen is aangewezen,
eigenlijk alleen maar “overleeft”, en niet echt zoals de andere burgers kan deelnemen aan
wat de welvaartsstaat te bieden heeft, werd reeds uitvoerig belicht in het eerste hoofdstuk
onder de titel “Recht op welzijn”. Terwijl veel mensen met een middelgroot inkomen reeds
min of meer oplettend met hun budget moeten omspringen, maar er toch in slagen een
spaarcentje opzij te leggen “voor ingeval”, is het voor de arme mensen dagelijks een
kwestie van overleven zonder meer. De geringste tegenslag leidt al spoedig tot een
opeenstapeling van schulden. Méér dan wie ook worden zij geconfronteerd met het
genadeloos bezoek van gerechtsdeurwaarders. OCMW’s kunnen een belangrijke steun en
partner zijn om de mensen ook op dit vlak te helpen : schuldbemiddeling, budgetbeheer en
budgetbegeleiding. Over al deze zaken gaat dit deel van het rapport.
* Mogen (kunnen) arme mensen deelnemen aan de consumptiemaatschappij ?
Schulden....
SCHULDEN 380
“Ik heb slecht nieuws. Ik had verteld dat ik moest voorkomen. Op 2 maart is dat
uitgesproken. Ik moet 90.000 F betalen, 18.000 F effectief en de rest gedurende 3 jaar
voorwaardelijk. Dat betekent dat ik in die 3 jaar niets mag tegenkomen. Maar ik zit