Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

ARBEID EN SOCIALE BESCHERMING 203
breed over alle middelen om aan de inkomensbelasting te ontsnappen. Uiteindelijk
betaalde hij bijlange geen BTW op 100% van wat hij verbruikte en hij verbruikte
zeker niet 100% van zijn inkomen. Hij had zeker een duidelijk hogere koopkracht dan
de eerste, maar ik vraag me nog steeds af of zijn belastbaar inkomen werkelijk hoger
lag.
Men kan het verhaal aanvullen.
Wat gebeurt er 25 jaar later met de kinderen van die twee mannen? De kinderen van
de eerste verblijven in een medisch-pedagogisch instituut. Met een beetje geluk
slagen ze erin om, zoals hun vader, uit de ellende te geraken.
De kinderen van de tweede doen beslist briljante studies. Op donderdagavond trekken
zij hun uitgaansplunje aan om wat stoom van de ketel te laten, waarbij ze niet nalaten
de idiote burgers aan de kaak te stellen om dan later zelf het voorwerp van zo’n spot
te worden.
Valenduc Ch., “Revenus, Patrimoines et redistribution”, in La richesse en Belgique. Mécanismes de
production et de redistribution, EVO, 1994.
Daar de Staat zich bewust was van de sociale ongelijkheden in de schoot van de
maatschappij, heeft hij herverdelingsmechanismen en het trekkingsrecht in het leven
geroepen, wat de minder begoeden ten goede moest komen. Maar die mechanismen zijn er
nooit in geslaagd de ongelijkheden op te heffen, zeker niet in deze periode van crisis.
Integendeel, steeds minder personen hebben recht op een uitkering (bijvoorbeeld voor
werkloosheid) en de herverdelingsmechanismen zijn zodanig vastgelopen dat ze eerder de
ongelijkheden bestendigen dan ze op te heffen.
De best geschoolden halen vele voordelen uit hun succes op school, een voorziening die
eveneens heel ongelijk is verdeeld. En die ongelijke mate waarin de verschillende groepen
de begroting voor onderwijs ‘verbruiken’, is bepalend voor de marktwaarde maar ook voor
de sociale waarde van de individuen.
“Een jongere die op zijn 15de in een onderneming voor professionele integratie is
komen werken, kan, als hij geluk heeft, tegen een laag loon aan het werk blijven als hij
twintig is. Hij zal een miniem deel van de begroting van nationaal onderwijs hebben
opgebruikt. Hij zal maar matig gebruik hebben gemaakt van de middelen tot
cultuurverspreiding die de Staat ter beschikking stelt. Maar een jongere die zijn
middelbare studies afmaakt, kan daarna voor ingenieur of verpleger leren. Als hij 25
jaar is, zal hij een baan vinden die hem meer opbrengt dan handenarbeid of werk in
gemeentelijke klusjesdiensten. Het is geen verwijt, maar die jongere zal een groter deel
van de staatsbegroting opgebruikt hebben.
Ander voorbeeld. Een jongere die een licentie behaalt aan de universiteit heeft na zijn
wachttijd recht op een werkloosheidsuitkering. Een jongere die mislukt, in het
beroepsonderwijs terechtkomt, dan in het deeltijds leren en uiteindelijk niet meer
schoolgaat omdat hij er helemaal niet aardt, heeft geen recht op een uitkering zolang
hij geen cyclus met finaliteit heeft afgemaakt.”