Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

uitgesproken. De controle op artikel 143, dat de uitsluiting van langdurig werklozen regelt,
werd de afgelopen jaren nog verstrengd. De vraag rijst hoe de tienduizenden overleven
nadat ze voor korte of lange tijd geschorst werden. Doen zij een beroep op het OCMW?
Vallen zij terug op familiale solidariteit? Er bestaan geen gegevens over.
“De geschorsten uit de werkloosheid”
ARBEID EN SOCIALE BESCHERMING 178
In juni 1994 heeft de OCMW-afdeling van de Vereniging van Belgische Steden en
Gemeenten een onderzoek gedaan naar de redenen voor de sterke stijging van de
aanvragen voor het bestaansminimum.
In 1993 werden ongeveer 154.000 personen uitgesloten van het recht op
werkloosheidsuitkeringen. Die sancties zouden meer en meer voor een onbepaalde
duur gelden. De stijging van het aantal uitsluitingen is het gevolg van het toenemende
aantal schorsingen wegens langdurige werkloosheid en van de toepassing van de
nieuwe wetgeving op het deeltijds stempelen. Die schorsingen slaan vooral op de
samenwonenden en raken voornamelijk de vrouwen. Eveneens in de loop van 1993
hebben de OCMW’s een sterke stijging vastgesteld van het aantal personen dat van
het OCMW leefde (62.000).
Uit het onderzoek bij een aantal OCMW’s blijkt dat bijna één vijfde van de nieuwe
aanvragen afkomstig is van personen wiens recht op werkloosheidsuitkeringen werd
geschorst.
In september 1994 is het Ministerie voor Volksgezondheid gestart met een algemene
enquête om die vaststellingen nader te kunnen preciseren.
Alhoewel men in theorie degenen die een baan hebben en degenen die zonder werk zitten
als twee aparte groepen kan zien, is die opsplitsing in het leven zelf en in de
beroepsloopbaan vrij relatief. In deze periode van dalende werkgelegenheid is het
gemakkelijk om van de kwetsbare zone in de uitsluitingszone te belanden.
Maar uitsluiting en armoede zijn toch levenservaringen die in de eerste plaats bepaalde
bevolkingscategorieën raken. Uitsluiting uit arbeid treft vooral degenen die ook in perioden
van algemene tewerkstelling een onzeker statuut hadden, de groep die men het
subproletariaat noemt, en waarbij nu degenen komen wiens aanwezigheid op de
arbeidsmarkt men weinig geoorloofd acht, met name de vrouwen, de jongeren, de oudere
werklozen, waarbij men alle laaggeschoolden kan voegen die wegens de concurrentie tussen
de werknemers gemarginaliseerd raken.
Op vraag van de Franse Gemeenschap werd in de streek van Namen in 1991-1992
door het R.T.A. bij een veertigtal bedrijven een enquête gehouden om na te gaan
hoeveel werk er was waarvoor maar een lage kwalificatie was vereist, en welke de
mogelijkheden waren om in het bedrijf een opleiding te krijgen, vooral voor de
“risicojongeren”.
Uit verkennend werk bleek dat er een twaalftal economische sectoren en deelsectoren
zijn (gaande van de voedingsindustrie, de transportsector tot de dienstverlening aan
personen) waarin de arbeid niet a priori een hoge scholingsgraad vereist.
Zonder alle mogelijkheden van het onderzoek te hebben uitgeput, bleek al meteen dat
in de 43 bedrijven die bij het onderzoek waren betrokken, voor 37% van de banen
(meer dan 3.000 in totaal) beslist geen enkele kwalificatie was vereist.