Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

GEZIN 68
In de lijn van de tweede denkpiste ligt de vraag naar de kostprijs van de plaatsing, een prijs
die eerder de uitsluiting dan de integratie betreft.
Hoe dienen de belangrijke middelen waarover de administraties voor Bijzondere
Jeugdbijstand beschikken aangewend om de plaatsingen die op grond van een
armoedesituatie gebeuren, te voorkomen? Hoe kunnen ze positief worden besteed om de
arme gezinnen te ondersteunen ?
“In het decreet van de Franse Gemeenschap worden middelen voorzien voor de
OCMW’s opdat de kinderen in gezinsverband zouden kunnen blijven. Als een OCMW
zelf een plaatsing moet betalen zal het het ‘voor en tegen’ afwegen. Er zijn soms
slechts kleine tussenkomsten nodig die een plaatsing kunnen voorkomen: bv. een
vakantiekamp, een schoolabonnement voor de kinderen betalen, een huurwaarborg
voorschieten, de medische zorgen voor een kind betalen. Te dikwijls nog denken de
OCMW’s onvoldoende na over:“wat kan ik ondernemen om een plaatsing te
vermijden”? Als men er teveel op gebrand is om arme gezinnen te verplichten om
kleine terugbetalingen te doen, amputeert men het bestaansminimum en dwingt men
hen tot onmogelijke keuzen” (Een OCMW-medewerker).
“De instelling of het pleeggezin krijgt een bepaald bedrag per maand en per kind.
Waarom kunnen ze dat bedrag niet aan de gezinnen geven ? Dan kunnen ze hun
kinderen zelf opvoeden”.
De Cirkel maakte in 1990 een vergelijking tussen de kostprijs van een
instellingsplaatsing en die van een integrale gezinsbegeleiding. Er werd uitgegaan
van de situatie van een gezin met vijf kinderen over een periode van 10 jaar. Wanneer
de kinderen gedurende deze periode zouden geplaatst zijn, kost dit ongeveer 20
miljoen F. Een integrale gezinsbegeleiding gedurende deze ganse periode zou slechts
550.000 F kosten, hetzij veertig maal goedkoper. De totale kost van één plaatsing is
gelijk aan het loon van twee maatschappelijk werkers.
(Een dergelijke studie vraagt uiteraard om actualisering, maar vormt hoe dan ook een
belangrijke indicatie).
Een plaatsing kost de Franse Gemeenschap ongeveer 2.000 F per dag en per kind of
240.000 F per maand voor een gezin met 4 kinderen. Ondertussen wordt ook 2/3de
van de kinderbijslag waar dit gezin recht op heeft ingehouden. Kortom: de Franse
Gemeenschap geeft heel wat geld uit - op één jaar wordt dit zelfs 2,5 miljoen - terwijl
het gezin zélf minder krijgt en blijft kampen met problemen op het vlak van
huisvesting. Het is zelfs niet ondenkbaar dat het gezin, nadat de kinderen één jaar
geplaatst werden, het huis uitgezet wordt. Waartoe heeft de maatregel dan gediend ?”
Bron : Pierre en Elisabeth Bertrand-Brochard, La main dans la main. Périodique de Lutte, Solidarité, Travail,
n° 116, nov. 1993
In Vlaanderen alleen reeds bedraagt het globaal budget van de Bijzondere Jeugdzorg
gemiddeld 5 à 6 miljard F ! Het Centrum voor de Rechten van het kind stelt voor om
4 miljard van dit budget ter beschikking te stellen van de OCMW’s en andere
eerstelijnsdiensten om er een volwaardige hulpverlening ten aanzien van de arme
gezinnen en kinderen mee uit te bouwen. Een niet alleen veel humanere, ook een veel
doelmatiger oplossing.