Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

(“la banque alternative et solidaire”) of private armoedefondsen moeten
worden opgericht.
In samenwerking met de OCMW’s of andere instellingen en organisaties, zouden
particulieren een fonds kunnen oprichten dat tegen een zeer lage of zelfs géén
intrest krediet verleent met geïndividualiseerde terugbetalingstermijnen,
rekening houdend met het inkomen en de specifieke situatie.
Tot besluit : noch de beschikbaarheid van een voldoende en onaantastbaar basisinkomen,
noch een zorgvuldiger aanbieden van kredietmogelijkheden zullen kunnen verhinderen dat
mensen financieel in de knoei geraken. Een klein ongeluk kan voldoende zijn om in de
negatieve schuld(en)spiraal terecht te komen. Hoe sneller deze mensen de juiste hulp en
bijstand krijgen, hoe beter erger kan voorkomen worden. Het is daarom belangrijk dat via de
sociale dienstverlening aan alle betrokkenen de mogelijkheid van een goede
“budgetbegeleiding” wordt aangeboden.
• “Leren” omgaan met geld : van budgetbegeleiding naar budgetbeheer
Begeleiden...
SCHULDEN 386
Het ligt voor de hand dat het OCMW, omwille van zijn wettelijke opdracht en zijn
alomtegenwoordigheid de spil kan en moet zijn van een klaar en duidelijk aanbod
“budgetbegeleiding”. Het OCMW is immers de instantie bij uitstek om zo nodig financiële
hulp te bieden en dus ook om mensen bij te staan in een betere besteding van hun
beschikbaar gezinsbudget. De hoger al geciteerde OCMW-werkgroep vermeldt in haar
conclusies echter ook dat zo’n begeleiding best kan in samenwerking met andere
welzijnsvoorzieningen op de eerste lijn die al een vertrouwensrelatie hebben met de
betrokkene. Hierbij wordt gedacht aan onthaaltehuizen, begeleid en beschut wonen, sociale
werkplaatsen, jongerenadviescentra, ... Samenwerking is natuurlijk ook aangewezen om een
bepaalde deskundigheid in te schakelen, bv. een intensievere begeleiding van een Centrum
Levens- en Gezinsvragen, of een Dienst Geestelijke Gezondheidszorg.
Die samenwerking kan zelfs noodzakelijk zijn als er in het OCMW onvoldoende personeel
beschikbaar is. Helaas is dat op dit moment al te vaak het geval. De sociale diensten zijn te
klein en specifieke “budgetbegeleiders” - met een eigen deskundigheid - zijn zeldzame
witte merels. Bovendien moet zo’n begeleiding voldoende lang kunnen duren. Een tweede
reden voor samenwerking kan liggen in de vervlechting van hulp en controle in het OCMW.
Dit kan stokken in de wielen steken van de begeleiding omdat elke vorm van dwang de
motivatie van de rechthebbende kan verknoeien of belemmeren. En vermits die motivatie
“als het om geld gaat” wezenlijk is ...
Hoger reeds (zie Hoofdstuk 1.2. Recht op welzijn) werd een discussie gevoerd over de
(on)verzoenbaarheid van hulp én controle in het OCMW. De meningen zijn daarover
verdeeld : ofwel het ene van het andere loskoppelen (eventueel wel in twee OCMWdiensten),
ofwel juist de mix van hulp en financiële steun (uiteraard inclusief onderzoek
naar beschikbare middelen) juist benutten om een meer “actieve” bijstand te realiseren en
mensen op het juiste spoor te zetten. Dit probleem duikt hier terug op in het begrippenpaar
“budgetbeheer” en “budgetbegeleiding”.