Algemeen Verslag over de Armoede - Steunpunt tot bestrijding van ...

* Een vijfde prioriteit
WONEN 292
In het domein van het wonen, moet de overheid zichzelf de middelen bezorgen om haar wil
“van een nieuw contract met de burger” geloofwaardig te maken. Het beheer van de sociale
huisvestingssector en van de toekenningsprioriteiten, wordt door alle partners in het
Verslag beoordeeld als dagelijkse bron van ontkenning van rechten en miskenning van
burgerschap. Doorheen heel het hoofdstuk dat gewijd wordt aan de sociale huisvesting
worden voorstellen in die zin ontwikkeld.
“Hoe nog langer deze tegenstelling toelaten in de sociale dienstverlening : ze treedt
op in naam van de waardigheid van de mens zelf, maar verwaarloost gedeeltelijk het
recht op wonen, dat overigens expliciet erkend wordt ?”
Men moet nadenken over het opnieuw toespitsen van een woonbeleid op de armsten
burgers : de huurtoelage voor de kleinste inkomens moet het voorwerp worden van een
openbaar debat, waarbij men in de eerste plaats de verenigingen gaat betrekken die het
mogelijk maken degenen die blootgesteld worden aan armoede collectief het woord te
geven. Er wordt tevens voorgesteld om na te denken over de formules die een reële
toegang van de armsten tot sociale of privé-eigendom mogelijk maken (sommigen stellen
een formule voor waarin de overheid zou tussenkomen voor de vorming van het
beginkapitaal, wat bijgevolg een lening mogelijk zou maken bij het Woningfonds van
Grote Gezinnen).
Acht Europese netwerken van instellingen en organisaties die zich inzetten in de strijd tegen
de uitsluiting van de woning, hebben in 1992 een Europees Handvest voor het recht op
wonen en de strijd tegen de uitsluiting ondertekend.
Artikel 1 herinnert eraan dat “alle mensen het recht hebben op wonen. Het is niet alleen het
recht op een dak. Het is een recht op waardigheid en burgerschap.”
Artikel 4 vermeldt de “gemeenschappelijke overtuiging die nodig is, om te strijden tegen
uitsluiting, vertrekkend vanuit de uitgeslotenen zelf, ze te helpen zich bewust te worden van
hun identiteit en hun capaciteiten, ze in staat stellen hun sociale banden te versterken en
actief deel te nemen aan de oplossing van hun problemen.”
Artikel 6 van het handvest doet de vaststelling van de realiteit van de toegang tot wonen in
Europa : “we stellen vast dat het vrije spel van de vastgoedmarkt aan een groot deel van de
bevolking de toegang tot een degelijke woning verbiedt. Een zware publieke interventie is
onmisbaar. Ze moet erop mikken een diversiteit van de partners op de been te brengen, in te
spelen op een diversiteit van mechanismen om het recht op wonen voor allen te verzekeren.
De wijze van beheer van de overheidssteun, de vaardigheid van de beheerders de diversiteit
van behoeften en verzuchtigingen te erkennen, de ruimte voor initiatief en autonomie die
aan de inwoners overgelaten wordt, is even belangrijk als het bedrag aan overheidssteun
dat aan de woning voor de armsten toegewezen wordt.”
Vanuit hun praktijk in de woningsector hebben deze acht Europese netwerken, die zich
ervan bewust zijn dat “het recht op een woning te erkennen, er minder op neerkomt het
strikte recht van personen te formuleren, maar wel een gemeenschappelijke plicht van de
lokale, nationale en Europese overheden te formuleren om een beleid in te voeren dat het
mogelijk maakt te komen tot een echt recht”, aan de Lidstaten van de Europese Unie
voorgesteld een lastenboek voor een Europees recht op woning te onderschrijven dat als
volgt luidt :