Management en cost accounting

De voorkeursvolgorde is identiek aan die van de bijdrage per knelpuntuur die we
eerder berekenden. Gegeven het feit dat de TA-ratio wordt berekend door de
bijdrage per knelpuntuur (beschreven als rendement per fabrieksuur) te delen
door een constant getal (kosten per fabrieksuur), blijkt de TA-ratio slechts een
herformulering te zijn van de bijdrage per knelpuntsfactor die eerder in dit
hoofdstuk werd beschreven.
Goldratt (1993) verwerpt het gebruik van throughput accounting. Hij pleit niet
voor specifieke accountingpraktijken. Hij moedigt controllers aan de TOC-ideeën
te leren en ze naar gelang de omstandigheden toe te passen op accounting. Echter,
traditionele technieken die de laatste jaren in tekstboeken over management
accounting zijn beschreven, zoals lineair programmeren (zie hoofdstuk 26) voor
het toewijzen van het optimale gebruik van knelpunthulpbronnen en het gebruik
van schaduwprijzen voor besluitvorming en verschillenanalyse (zie hoofdstuk 19),
kunnen worden beschouwd als een poging om TOC-ideeën toe te passen. Het
gebruik van TOC-ideeën is dus geen radicale innovatie op het gebied van
accounting, maar een beweging naar het wijdverspreide toepassen van variabelekostprijsberekeningsmethoden
voor de korte termijn. Dezelfde kritiek die is geuit
op variabele-kostprijsberekening kan dus ook gelden voor de toepassing van TOCideeën.
Dat wil zeggen, alle kosten anders dan directe materiaalkosten worden
vast en onvermijdelijk verondersteld. Voor een uitgebreidere bespreking van de
TOC en throughput accounting verwijzen we u naar Dugdale en Jones (1998) en
Jones en Dugdale (1998).
Vragen
9.1 Gemiddeld
Z N.V. produceert drie producten. De verkoopprijs en kostendetails van de
producten ziet u hier:
Product X (€) Product Y (€) Product Z (€)
Verkoopprijs per eenheid 75 95 95
Kosten per eenheid:
Direct materiaal (€ 5/kg) 10 5 15
Directe arbeid (€ 4/uur)16 24 20
Variabele overhead 8 12 10
Vaste overhead 24 36 30
In een periode dat direct materiaal beperkt leverbaar is, zijn de meest en minst
winstgevende toepassingen van direct materiaal:
Meest winstgevend Minst winstgevend
a X Z
b Y Z
c X Y
d Z Y
e Y X
9 KOSTEN- EN OPBRENGSTENINFORMATIE TEN BEHOEVE VAN BESLUITVORMING
151