Management en cost accounting

644
CASESTUDY'S
kosten te beperken en voldoende producten op voorraad te hebben. De meeste
producten werden echter op basis van een specifieke order geproduceerd.
De kostenomgeving
Bij BP werden vijf grote spuitgietpersen gebruikt. De machines waren niet allemaal
even oud, maar alle machines stonden regelmatig stil in verband met het instellen,
materiaalproblemen, regelmatige reparatiewerkzaamheden en speciale reparaties
in verband met complexe producten of problemen door nieuwe producten. Er
werd doorgaans in twee ploegen per dag gewerkt, vijf dagen per week, maar door
volumefluctuaties werd er soms ook in één ploeg of in drie ploegen gewerkt. De
productie van een product bestond over het algemeen uit vier fasen: (1) instellen
van de productiemachine, (2) het productieproces, (3) de montage en (4) het testen.
Het instellen, monteren en testen waren arbeidsintensief. Het werk dat bij het
productieproces kwam kijken verschilde sterk per product.
Bij spuitgieten wordt gesmolten plastic in een mal gespoten, waar het moet
uitharden. Voor dit uitharden moet de mal worden gekoeld; dit gebeurt doorgaans
met water. Zodra het product is uitgehard, wordt de mal geopend en het product
verwijderd.
Sommige producten werden in vaste mallen gemaakt, waarbij weinig
handmatige werkzaamheden nodig waren. Het uitharden gebeurde door water
door de mallen te laten stromen. Na het uitharden werden de mallen geopend en
werden de producten automatisch uitgeworpen. Voor deze producten waren de
directe werkzaamheden minimaal en werd het bedrijfsproces door de machine
aangestuurd.
Andere producten werden in losse mallen gemaakt, waarbij handmatig moest
worden ingegrepen. Nadat het plastic in de mallen was gespoten, werden de
mallen handmatig uit de spuitgietmachine verwijderd en in een vat water
geplaatst om daar uit te harden. Na het uitharden werden de mallen handmatig
geopend en werd het product verwijderd. Bij deze producten konden er behoorlijk
veel directe werkzaamheden zijn.
De producten verschilden bovendien enorm wat betreft benodigde montageen
testtijd. Het bedrijf maakte bijvoorbeeld pediatrische injectiespuiten voor
gebruik bij de behandeling van te vroeg geboren baby’s. Bij deze injectiespuiten
was de kwaliteitscontrole van zeer groot belang en ging er veel tijd zitten in de
handmatige montage in een steriele kamer. Het bedrijf maakte echter ook
wielblokken, waarvoor alleen een oppervlakkige controle en geen montage nodig
was. De andere producten die BP maakte bevonden zich tussen deze twee uitersten
in.
Naast moeilijkheden bij het berekenen van productkosten ten gevolge van de
grote variëteit wat betreft productie, montage- en/of testvereisten, waren er
moeilijkheden door de machines. Zoals kenmerkend voor de bedrijfstak,
verschilden de bij BP gebruikte machines enorm wat betreft betrouwbaarheid en
prestaties bij de productie van verschillende producten. Een machineprobleem
betekende dat de machine stopgezet en opnieuw ingesteld moest worden. Omdat
het hoogst onvoorspelbaar was wanneer dit nodig zou zijn, was het moeilijk om
normale of gemiddelde kosten door stilstandtijd in de productkosten te berekenen.
Aan de andere kant had men een goed beeld van materiaal-, montage- en
testkosten van de meeste producten, omdat deze redelijk nauwkeurig konden
worden gemeten. De materiaalkosten konden worden geschat op basis van het