Management en cost accounting

UIITWERKINGEN VAN DE ZELFTOETSEN
iii EE N.V.
Productieniveau Totale Variabele Variabele Totale
(eenheden) opbrengst kosten kosten bijdrage
(€) (EMD) (€) (IPD) (€) (€)
1.000 50.000 6.000 4.000 40.000
2.000 80.000 12.000 8.000 60.000
3.000 105.000 18.000 12.000 75.000
4.000 120.000 24.000 16.000 80.000
6.000 150.000 36.000 24.000 90.000
8.000 160.000 48.000 32.000 80.000
De schema’s hierboven geven aan dat EMD de winst maximaliseert bij een
productie van 8.000 eenheden, terwijl IPD de winst maximaliseert bij een
productie van 3.000 eenheden. De winst voor het bedrijf als geheel wordt
gemaximaliseerd bij een productie van 6.000 eenheden.
b i Gebaseerd op de tabellen in a moet IPD een verkoopprijs van € 35 per
eenheid kiezen. Deze verkoopprijs geeft een maximale divisiebijdrage van
€ 45.000.
ii Het bedrijf als geheel moet een verkoopprijs van € 25 per eenheid kiezen.
Deze verkoopprijs geeft een maximale bedrijfsbijdrage van € 90.000.
iii Als IPD een verkoopprijs van € 25 per eenheid kiest in plaats van € 35 per
eenheid, wordt de marginale opbrengst € 45.000 groter, maar de marginale
kosten worden € 60.000 groter. IPD heeft er dus geen belang bij de prijs van
€ 35 te verlagen naar € 25 als de transferprijs van het halffabrikaat wordt
vastgesteld op € 16.
c i Waarschijnlijk zijn er winstcentra opgezet om een winststimulans te geven
aan elke divisie en om divisiemanagers in staat te stellen een grote mate van
autonomie uit te oefenen. Het handhaven van autonomie van divisies en
de winststimulans kunnen leiden tot beslissingen die niet optimaal zijn. De
kosten van deze beslissingen kunnen tot op bepaalde hoogte acceptabel zijn
als de motiverende voordelen van autonomie behouden blijven.
Binnen EE kan EMD zelf beslissen welke transferprijzen ze gebruikt. EMD
stelt de transferprijzen vast op basis van integrale kosten plus winstopslag
om een richtwinst te boeken. De resulterende transferprijs zorgt ervoor dat
IPD de productie tot 3.000 eenheden beperkt, hetgeen minder is dan het
optimale productieniveau voor het bedrijf als geheel. De kosten van deze
beslissing zijn € 15.000 (€ 90.000 – € 75.000). Een oplossing voor het
probleem is de transferprijs vast te stellen op basis van variabele kosten per
eenheid van de leverende divisie. Deze transferprijs zorgt ervoor dat IPD
het meest optimale productieniveau kiest, maar EMD heeft dan geen
winststimulans meer. De vaste kosten worden niet gedekt en er is geen
externe markt voor het halffabrikaat.
Mogelijke oplossingen om zowel motivatie als het optimum te bereiken
zijn:
1 een duaal systeem voor de bepaling van transferprijzen;
2 vergoedingen.
In de paragraaf over het oplossen van conflicten in hoofdstuk 21 worden
deze punten uitgelegd.
ii Als er geen markt voor het halffabrikaat is en de leverende divisie geen
capaciteitsbeperkingen heeft, is de correcte transferprijs de marginale
589