Boude bewoordingen

More documents

Recommendations

Info

zelfgebakken brood, festgeronnene Arbeitszeit is, dat fabrieksbrood menselijke relaties (namelijk tussen bezitters en arbeiders) concretiseert. Het fabrieksbrood is meer dan brood alleen, het is een Ware geworden. Wordt dit brood gekocht, dan ondergaat het opnieuw een metafysische verandering, aldus Marx. Handelswaar wordt dan weer gebruikswaar, etenswaar, en houdt op de belichaming van arbeidstijd en van arbeidsverhoudingen te zijn. De structuur van het metaal dat Rumford inspecteerde, was op dezelfde manier veranderd. Het was bovendien geen toeval dat Rumford zijn wet in een wapenarsenaal ontdekte, aldus Van den Berg, want voor het stalen kanon zou in de ophanden zijnde nieuwe tijd een grote rol zijn weggelegd. De metabletica onderscheidt zich van de fenomenologie, aldus Van den Berg, door niet alleen de waarneming van de dingen te beschrijven, maar ook de vraag te stellen wat de dingen in werkelijkheid zijn. Het wetenschappelijke antwoord op deze vraag bevredigt niet. Als we onszelf de vraag stellen wat een berg is, of preciezer nog, als we onszelf afvragen wat de Sainte Victoire is, dan zal een wetenschapper misschien antwoorden dat deze berg bestaat uit een gesteente dat opvallend veel bauxiet (Al3O3) bevat. Wat Cézanne zag toen hij de Sainte Victoire schilderde, aldus Van den Berg, was echter iets anders dan Al3O3. De metableticus is (in tegenstelling tot de klassieke fenomenoloog) in de metafysische structuur van dingen, van hout en brood, geïnteresseerd. Hij ontdekt dat dingen een dubbele structuur hebben. De Sainte Victoire is de menselijke, betekenisvolle berg die Cézanne schilderde (‘eerste structuur’), maar ook het gesteente dat zich in chemische termen laat beschrijven (‘tweede structuur’). Rumfords wet werd herontdekt door Julius Robert Mayer in 1840. Hij stelde vast dat harde wind de temperatuur van zeewater doet stijgen en publiceerde zijn bevindingen in 1842. Metabletisch beschouwd is dit opmerkelijk, aldus Van den Berg. Iedereen weet dat we het warm krijgen door in onze handen te wrijven. Iedereen weet dat water dat verhit wordt, gaat bewegen. Waarom moest dit dan ontdekt worden, tot tweemaal toe? Om dit in te zien moeten we onszelf de vraag stellen wat er in die tijd nog meer gebeurde. In 1840 verscheen een boek van Proudhon getiteld Wat is eigendom? Het antwoord luidde: diefstal. In 1843 schreef Marx, als redacteur van de Rheinische Zeitung, een reeks artikelen over houtdiefstal. Eeuwenlang had de eenvoudige man het recht gehad hout voor eigen gebruik te kappen, maar door de opkomst van de machine was hout een schaars goed geworden. De houthakker was nu een dief geworden. De industrie, aldus Van den Berg, veranderde de aard van hout. Haard-hout werd industrie-hout. Er voltrok zich een metafysische verandering in de ‘eerste structuur’ van hout (p. 34). Van den Berg gebruikt voor deze verandering de aanduiding transsubstantiatie (p. 35). De door Marx beschreven gedaanteverandering manifesteerde zich in vrijwel alle dingen. Nogal wat hoofd- 194
stukken in mijn oeuvre, bekent Van den Berg, ‘zijn evenveel chapiters van een boek met de titel transsubstantiatie’ (p. 35). Deze terugkeer, zelfs via Marx, naar de oorspronkelijke problematiek van metabletisch onderzoek (de twee structuren of dimensies van de werkelijkheid) suggereert dat het maatschappijkritische werk slechts een tijdelijke episode in het metabletische oeuvre vormde. Uiteindelijk lijkt kentheorie belangrijker dan politiek. In het volgende hoofdstuk zullen we het kentheoretische en wetenschapsfilosofische werk van Van den Berg aan een nadere analyse onderwerpen. 195
Page 1:
Boude bewoordingen
Page 4 and 5:
© 2002, Uitgeverij Klement, Kampen
Page 6 and 7:
§ 7 Wat is crisis? 83 § 8 De gron
Page 8:
Hoofdstuk 8 Michel Foucault: mede-m
Page 11 and 12:
Inleiding § 1 Lezen en nog eens le
Page 13 and 14:
In de geschiedenis van de filosofie
Page 15 and 16:
ovendien van oudsher een theologisc
Page 17 and 18:
werk. In 1975, in het allerlaatste
Page 19 and 20:
wereld en de fenomenologische psych
Page 21 and 22:
ect. Met dertig edities kent het bo
Page 23 and 24:
verstrekt. Zijn weigering Apartheid
Page 25 and 26:
chisme, dat zich uitstrekt van de F
Page 27 and 28:
• Fase 3 (1971 - 1991) - In deze
Page 29 and 30:
pen zal ik een beperkt aantal voorb
Page 31 and 32:
Metabletica volgens Parabirsing nog
Page 33 and 34:
heid, aldus Van Spaendonck, maar me
Page 35 and 36:
sprekend voorkomt, door ons gemakke
Page 37 and 38:
Husserl en Freud begint en waartoe
Page 40 and 41:
Sigmund Freud (1856-1939)
Page 42 and 43:
in gewichtige filosofische termen u
Page 44 and 45:
‘vertrouwdheidsimago’ intact (1
Page 46 and 47:
druk van deze publiciteit ondergaat
Page 48 and 49:
ethiek door een nieuwe vervangen. D
Page 50 and 51:
dwongen te helpen, te genezen tot h
Page 52 and 53:
een specifiek probleem, maar vererg
Page 54 and 55:
afhankelijkheid van de nieuwe genee
Page 56 and 57:
opkomst van een nieuwe grondwet, ee
Page 58 and 59:
sering van de patiënt-arts relatie
Page 60:
te negeren factor (1975, p. 415; p.
Page 63 and 64:
Hoofdstuk 2 Wat is metabletica? Met
Page 65 and 66:
voor de auteur zelf vanzelfsprekend
Page 67 and 68:
een dialoog aangaan met de cliënt
Page 69 and 70:
sche vraag: ‘Kan het zijn dat dez
Page 71 and 72:
feiten worden vermeld die in deze c
Page 73 and 74:
is, als idylle, het negatief, de in
Page 75 and 76:
Andere auteurs, voorgangers en tijd
Page 77 and 78:
omdat zij er niet was. Psychische a
Page 79 and 80:
Niet alleen de perceptie van de neu
Page 81 and 82:
op een object. We kijken naar iets,
Page 83 and 84:
heid begrijpen als het fundamentele
Page 85 and 86:
die aanspraak maakte op een hogere
Page 87 and 88:
heden en verleden op een bepaalde w
Page 89 and 90:
are pool aan de horizon van onze pe
Page 91 and 92:
Galileï’s Umdeutung van de natuu
Page 93 and 94:
ter hoog, wat horizontaal niet veel
Page 95 and 96:
esseerd; (3) De metabletica bestude
Page 98 and 99:
Claude Monet, Le bateau-atelier (he
Page 100 and 101:
mologische afstand tussen de tradit
Page 102 and 103:
akter van de verandering. Vijftien
Page 104 and 105:
en op een zichtbaarheid die het ong
Page 106 and 107:
In overeenstemming met het principe
Page 108 and 109:
hulp van gekleurde, stollende vloei
Page 110 and 111:
dingen eindigt in een catastrofe. D
Page 112 and 113:
tieven vonden niet alleen gelijktij
Page 114 and 115:
De herhaling is een stijlkenmerk va
Page 116 and 117:
Het verschil tussen mens en dier, t
Page 118 and 119:
te bestaan. Aanvankelijk, aldus Hus
Page 120 and 121:
van zien. Het gaat niet om discerne
Page 122 and 123:
stand, maar iets waarin wij als waa
Page 124:
dramatische spanning, tussen lichth
Page 127 and 128:
Hoofdstuk 4 Metabletica en psycholo
Page 129 and 130:
een bepaalde stijl. Zijn fenomenolo
Page 131 and 132:
troduceert het begrip intentionalit
Page 133 and 134:
Nog datzelfde jaar begon het verval
Page 135 and 136:
van de analyticus (Westerman-Holsti
Page 137 and 138:
estaan van het onbewuste ‘a commo
Page 139 and 140:
sche’ interpretatie. De drift hee
Page 141 and 142:
De affiniteit van Lacans project me
Page 143 and 144: In 1972 publiceert Van den Berg een
Page 145 and 146: wereld zich terugtrekt, kan zó naa
Page 147 and 148: tot een partituur of zelfs tot radi
Page 149 and 150: heel in de stijl van Van den Berg.
Page 151 and 152: len te registreren. Dat is een bela
Page 153 and 154: wordt zelf hoogleraar. Die Traumdeu
Page 156 and 157: Gaston Bachelard (1884-1962), Frans
Page 158 and 159: worden betrokken die een nieuw lich
Page 160 and 161: vorm van vitalisme. Hij riep op tot
Page 162 and 163: een kwestie van reinforcement. Van
Page 164 and 165: tenschap. In zijn functioneren lijk
Page 166 and 167: wordt uitgeschakeld - ausgeschaltet
Page 168 and 169: exemplaren zullen voortijdig sterve
Page 170 and 171: cies die lijnen te missen. De natri
Page 172 and 173: keerde aan te hangen: de bevoorrech
Page 174 and 175: arbeidstijd). Koopt men het ding, d
Page 176 and 177: de lijve waargenomen. Smiles spoord
Page 178 and 179: en toen dat niet lukte het Duitse v
Page 180 and 181: van de werkelijkheid geworden. En d
Page 182 and 183: En hij wijst op publicaties van Hux
Page 184 and 185: zicht van een tijd te doen. En de t
Page 186 and 187: ge Parijs is het Parijs van Napoleo
Page 188 and 189: sefte al gauw dat hij deze situatie
Page 190 and 191: Mag een auteur wel zoveel vertrouwe
Page 192 and 193: op alles wat modern is: democratie,
Page 196 and 197: Brief van Gaston Bachelard aan Jan
Page 198 and 199: trouwen. Een wetenschappelijke teks
Page 200 and 201: In 1740, wanneer Trembley de vijver
Page 202 and 203: aldus Van den Berg. Maar het is een
Page 204 and 205: armde omgeving plaats: het laborato
Page 206 and 207: figureert. Ook doet de plantkundige
Page 208 and 209: wetenschappelijke opleiding is in d
Page 210 and 211: architectuur) voltrekken. In De Kop
Page 212 and 213: van doen zouden hebben. In beide ge
Page 214 and 215: § 4 Elementaire verbeelding (het w
Page 216 and 217: naar het werk van Marx zal worden o
Page 218 and 219: § 5 Alchemie en wetenschap In La p
Page 220 and 221: Bachelard onderwerpt de alchemistis
Page 222 and 223: ende, pittoreske en spectaculaire a
Page 224 and 225: ve gebondenheid aan het object als
Page 226 and 227: etrouwbaar genre. Alledaagse fenome
Page 228 and 229: de wetenschappelijke pionier, maar
Page 230 and 231: Met dit boek kom ik een gelofte na,
Page 232 and 233: Brief van Martin Heidegger aan Jan
Page 234 and 235: pen. Anders gezegd, wij zien de din
Page 236 and 237: zijn Inquiry into the Nature and Ca
Page 238 and 239: De Renaissance wordt gekenmerkt doo
Page 240 and 241: heid van het lichaam, aldus Van de
Page 242 and 243: 1910 verschijnt zijn boek over Jean
Page 244 and 245:
§ 5 Een korte geschiedenis van het
Page 246 and 247:
In 1735 komt bij opgravingen in de
Page 248 and 249:
vrouw die Thomas niet wenst te zien
Page 250 and 251:
presenteert zijn niet-euclidische i
Page 252 and 253:
In de tijd van de rechte hoek, van
Page 254 and 255:
lijk of welk ander terrein dan ook,
Page 256 and 257:
vorst en onderdaan. Alle mensen zij
Page 258 and 259:
gevoerd (p. 48). De aanbeveling is
Page 260 and 261:
§ 10 Democratische sentimenten Kor
Page 262 and 263:
evolkingsdichtheid. Mensen zijn dee
Page 264 and 265:
geel en zwart (p. 176). In vrijwel
Page 266 and 267:
de metabletische jaartallen 1700 en
Page 268 and 269:
dien geraadpleegd kan worden. Kort
Page 270 and 271:
fonie, letterlijk oorverdovend. Ver
Page 272 and 273:
tot de macht min een. Opeens ziet o
Page 274 and 275:
ook religieuze zorgen baarde. Hij l
Page 276 and 277:
schilder was de wetenschapper vóó
Page 278 and 279:
geschikt voor de wereld omdat hij h
Page 280 and 281:
van de transsubstantiatie. De Refor
Page 282 and 283:
een actueel thema. Tussen 1851 en 1
Page 284 and 285:
Berg (1996), ontdekte Brentano het
Page 286 and 287:
muleren elkaar, bekrachtigen elkaar
Page 288:
zienswijze en handelwijze uitgenodi
Page 291 and 292:
Hoofdstuk 8 Michel Foucault: mede-m
Page 293 and 294:
gesitueerd worden - hij beschouwt z
Page 295 and 296:
een unieke verzameling materiaal ov
Page 297 and 298:
zijn studies over de geneeskunde (m
Page 299 and 300:
gehinderd door bezwaren van kieshei
Page 301 and 302:
uit een polemische stemming, een fu
Page 303 and 304:
itraire tekens. De grootste vergiss
Page 305 and 306:
naar de zin en de waarheid van het
Page 307 and 308:
De analyse van Marx behelsde een aa
Page 309 and 310:
maar richt ook (min of meer tegelij
Page 311 and 312:
lang nadat Mitterand hem vrijliet u
Page 313 and 314:
vliezen zichtbaar. De grens tussen
Page 316 and 317:
Interview met Jan Hendrik van den B
Page 318 and 319:
en de toeschouwer in een staat van
Page 320 and 321:
Een belangrijk kenmerk van Van den
Page 322 and 323:
Er zijn nog andere publicaties die
Page 324 and 325:
1979 Emeritaat, afscheidscollege Ri
Page 326 and 327:
J.H. van den Berg (1969/1985) Medis
Page 328 and 329:
D. Kruger (1984) Encountering J.H.
Page 330 and 331:
R. van Deth, W. Vandereycken (1988)
Page 332 and 333:
A. Mooij (1983) Taal en verlangen.
Page 334 and 335:
Descartes, R. 71, 79, 82- 83, 86, 1
Page 336:
Schönberg, A. 228, 266 Schulzer, J
show all

Boude bewoordingen

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?