Boude bewoordingen

zelfobservaties bijzondere aandacht schonk aan de impact die dit had op
zijn seksuele ervaring, is de afstand tussen hem en Foucault begin jaren
tachtig maximaal. Dit wordt nog eens onderstreept wanneer in 1991 het
boek Pest syphilis aids verschijnt, waarin homoseksualiteit en hiv-overdracht
beschreven worden in de taal waarvan Foucault zo’n grondige afkeer had,
die van de medicus, de specialist:
Bij homoseksuele mannen vindt geslachtsgemeenschap plaats in de
anus...
Van den Berg beoefent hier een wetenschappelijke stijl die hij elders als
‘stuporistisch’ kwalificeert omdat de betrokkene in quasi-neutrale termen
zegt wat iedereen al weet. Op dezelfde toon wordt de uiteenzetting voortgezet:
Bij homoseksuele mannen vindt geslachtsgemeenschap plaats in de
anus. Van de penis naar het endeldarmslijmvlies, of van dit slijmvlies
naar de penis, infecteert de ene man de ander. Onderzoek maakte
duidelijk dat het endeldarmslijmvlies wordt verwond, omdat de endeldarm
niet bestand is tegen het inbrengen en bewegen van een stijve
penis. Het slijmvlies krijgt scheurtjes. Bovendien kan de penis
oppervlakkige schaafwondjes oplopen bij het duwen door de anussluitspier.
(p. 19)
Verderop in het boek laat Van den Berg zich als vanouds weinig gelegen
liggen aan taboes en brengt hij aids onomwonden in verband met levensstijl.
De gemiddelde homoseksuele aidspatiënt, schrijft hij, had vóór zijn
ziekte zestig seksuele partners per jaar. Een homoseksuele man heeft gedurende
zijn leven 1800 partners, meer dan een psychiater patiënten (1000).
Met andere woorden, Van den Berg legt een direct verband tussen aids en
promiscuïteit, oftewel seksuele tolerantie – en dat wordt als politiek uiterst
incorrect ervaren. In feite wordt een nieuw hoofdstuk van de geschiedenis
van het menselijke lichaam geschreven, aldus Van den Berg. Om dit te
verduidelijken volhardt hij in zijn ‘stuporistische’ stijl:
Biologisch behoort de mens tot de zoogdieren, latijn: mammalia, afgeleid
van het latijnse woord mamma dat borst betekent... (p. 32)
Meer dan andere zoogdieren echter, aldus Van den Berg, verbergen en
beschermen mensen hun slijmvliezen. Het menselijk lichaam bevindt zich
in de kiemvrije zone tussen huid en darmwand. De laatste jaren is de aloude
menselijke waakzaamheid echter afgenomen. Op films worden slijm-
312