Boude bewoordingen

are pool aan de horizon van onze perfectioneringspraktijken (p. 25). De
geometrie als wetenschap daarentegen tracht de sfeer van de concrete ervaring
zoveel mogelijk te overstijgen. Zij is uitsluitend in zuivere figuren
geïnteresseerd, beweegt zich in een verzelfstandigd rijk van Limes-Gestalten.
Door oefening en scholing wordt het werken met deze Limes-Gestalten
gaandeweg routine. Aldus wordt een arbeidsterrein voor abstracte geometrische
operaties geconstitueerd, zonder dat de betrokkenen zich nog realiseren
wat ze eigenlijk doen. Het systematisch gebruik van getallen en symbolen
faciliteert het verrichten van complexe mathematische operaties. Op
deze wijze realiseren we iets dat ons in de concreet aanschouwelijke wereld
niet vergund is, namelijk exactheid. De band met de oorspronkelijke,
praktische, onmiddellijk zinvolle meetkunde, die ons op het spoor zette
van het werken met ideale geometrische figuren, raakt daarbij echter op de
achtergrond. De zuivere geometrie maakt zich allengs los van haar Bodenständigkeit,
haar herkomst uit concrete meet- en perfectioneringspraktijken.
De zuivere geometrie, die eigenlijk het resultaat is van een langdurig
proces van verzelfstandiging, wordt door Galileï aangetroffen als een kant
en klaar instrument, een vertrekpunt, een afgerond systeem dat op concrete
verschijnselen kan worden toegepast. Oorspronkelijk motiveerde de
praktische meetkunde het ontstaan van een zuivere geometrie, maar nu is
de situatie omgekeerd. Praktische meetkunde is toegepaste geometrie geworden.
Ooit was de zuivere geometrie een afgeleid fenomeen, nu is zij
primair geworden, en de toepassing secundair. Ooit lag de geometrie in
het verlengde van concrete alledaagse meetpraktijken, nu heeft zij zich
verzelfstandigd. De zuivere geometrie, het resultaat van een proces van
precisering en idealisering, gaat van nu af aan de concrete werkelijkheid op
aprioristische en apodictische wijze reconstrueren. De variabiliteit en gradualiteit
van het alledaagse, het niet-stabiele, plastische karakter van de alledaagse
fenomenen, wordt teniet gedaan. Galileï heeft geen enkele behoefte gehad
zich op de herkomst van zijn vooronderstellingen te bezinnen, aldus Husserl
– een ernstig verzuim. De huidige fysica kan al helemaal geen belangstelling
meer voor haar eigenlijke zin en oorsprong opbrengen. Daartoe
zou opnieuw een omkering van de blikrichting nodig zijn – een terugkeer
naar de oorspronkelijke motivatie (p. 29). De fenomenologie wil het
vroegtijdige verzuim, het vroegtijdige vergeten van de wetenschap ongedaan
maken. Want vanuit dit vergeten van de oorspronkelijke motivatie
moet de latere crisis in de wetenschap worden begrepen.
De concrete wereld van de alledaagse ervaring heeft een eigen stijl, een
Gesamtstil (p. 31) een Seinsstil (p. 36), aldus Husserl. Zij vertoont een eigen
coherentie of Zusammengehörigkeit waaraan alle dingen deel hebben. Wij
worden niet overspoeld door een massa diffuse indrukken, maar ontwaren
van meet af aan typische objecten. De zintuiglijke impressies vormen zich
89