Boude bewoordingen

tot voorwerpen waarin zich (op imperfecte wijze) ook driehoeken en cirkels
aftekenen. Deze coherentie anticipeert op een wetenschappelijke reconstructie,
laat een wetenschappelijke reconstructie toe. De typische gestalten
zoals die in de overvloed (‘Fülle’) van de alledaagse ervaring gegeven
zijn, anticiperen zelf reeds op een mathematiserende reconstructie, net zoals
de concrete coherentie, de Gesamtstil van de wereld op het zien van causaliteit
anticipeert. De nieuwe wetenschap van Galileï transformeert deze
zinnelijke, fenomenale wereld (de wereld van het typische) tot een objectieve
wereld (de wereld van het exacte). Concrete perfectioneringspraktijken
(praktische meetkunde) worden voortaan ondergeschikt gemaakt aan
een apodictisch systeem van zuivere meetkunde. De ogenschijnlijk ‘wereldvreemde’
geometrie blijkt toepasbaar. Het resultaat van een mathematische
bewerking en perfectionering wordt vertrekpunt. Concrete wereldervaring
gaat niet langer aan mathematische perfectionering vooraf. Om de
betekenis van deze omkering te begrijpen moeten we terugkeren naar Galileï’s
beslissende aanzet, naar zijn begin. Tot op dat moment werd exactheid
vanuit de concrete ervaring benaderd, als een grensfenomeen. Vanaf nu
echter wordt het concrete vanuit de idee van exactheid beoordeeld. We gaan
voor de ‘ware wereld’ houden wat eigenlijk maar een methode, een denkstijl,
een mathematisering, een idealisering is. Dat wat voor ons vanzelfsprekend
is, beter: dat wat door het initiatief van Galileï vanzelfsprekend werd,
was het op dat moment nog niet. Galileï zelf was nog bij machte het bevreemdende
karakter van de nieuwe evidentie, van deze omkering te ervaren,
aldus Husserl. De hedendaagse wetenschappers verzuimen zich rekenschap te
geven van wat zij eigenlijk doen wanneer zij zich van Galileï’s methode bedienen.
Galileï was zowel een ontdekkend (onthullend) als een toedekkend
(verhullend) genie. Zijn methode maakte een oneindige reeks ontdekkingen
mogelijk, hij verrichtte een hocherstaunliche Denkleistung, maar de eigenlijke
zin ervan bleef hem verborgen.
Sedert Galileï is het evident dat zuivere meetkunde toepasbaar is. Het is
een hypothese die zichzelf voortdurend bevestigt. Alles blijkt meetbaar.
De ontdekking van specifieke causale verbanden voltrekt zich tegen de
achtergrond van de idee van een universele causaliteit. De fysica wordt een
gepassioneerde onderzoekspraktijk, werkend vanuit de grondgedachte van
universele, mathematiseerbare causaliteit die zegt dat alle fenomenen zich
getalsmatig, in termen van functionele relaties, laten beschrijven. Deze
grondgedachte genereert een oneindige reeks hypothesen die op verificatie
wachten. De fysica kan eindeloos voortgang blijven boeken. Een oneindige
progressus ligt in het verschiet. Om deze vooronderstelling te verhelderen
is het niet nodig concreet op de details van Galileï’s initiatief in te
gaan, aldus Husserl. Via intuïtie en reductie moeten we inzicht krijgen in
de fundamentele structuur van zijn initiatief.
90